पल्प फिक्शन

उपवर मुलीला पाह्यला यावेत पाहुणे अचानक....

९४ चा शेवटचा सूर्यास्त आम्ही हट्टाने एकत्र पाह्यला.
तो मीरा नायरच्या '१९४७' च्या प्रत्येक सूर्यास्ताएवढाच प्रकर्षाने आठवतोय.

इतिहास किसी भाषाका नाम नहीं.
और न ही किसी उदात्त मानवी संबंध का नाम.
वो तो शक्तिके लिए किया गया एक नितांत अमानुष रक्तस्नान है....

उपवर मुलीला पाह्यला यावेत पाहुणे अचानक
आणि सुरु व्हावी साऱ्या घरादाराची धावपळ
तशी - तुझी स्थिती होते,
जेव्हा जेव्हा मी तुझ्या घरी येतो.....

मी कथा लिहीत नाही.
काल्पनिक गोष्टी सांगायचा मी प्रयत्नही केलेला नाही.
काल्पनिक गोष्टी सांगायचा आणि घडलेल्या गोष्टी लिहायचा.
पण 'यात्रा' घडली हे मात्र नक्की.

पर्वत जब यात्रा के लिए आतुर होता है,
तब प्रतियात्रा नही - नदी बनना होता है....

पलंगावरची चादर सरळ करण्याच्या निमित्ताने
उचलुन नेतेस तू - मुलाचे अस्ताव्यस्त पसरलेले कपडे, त्याचे दप्तर,
किंवा - नवऱ्याने तशीच फेकलेली लुंगी.....

आठवणींचं एक भारी असतं - त्या कालच्यासारख्या आठवतात.
धुरकट होतात, पण जुन्या होत नाहीत.
एखाद्या पिक्चरसारख्या त्या मनात रहातात.
सीन्स पुढेमागे होतात.
कथा तीच रहाते.
कथा तीच - आणि तीच पात्रं.
कथा तीच?
आणि पात्रं?
राहुल म्हणतो तशी कदाचित हा ब्लॉग म्हणजे - माझ्या अनुभवांना मी दिलेली रिऍक्शन असू शकेल.
पण आठवणींना रिऍक्शन कशी देणार?

समर्पण का ऐसा एक विचार
फूल वनस्पतीकी स्वाहा वाणी है.
प्रार्थना मनुष्यकी - इसलिए इतिहास हो जानेका नाम नही.
बल्की इतिहाससे सर्वथा उदासीन होकर वनस्पती हो जानेका नाम प्रार्थना है.....

मला पाणी आणण्याच्या बहाण्याने आत जाताना
केसांवरुन फिरवतेस फणी न विसरता
आणि - चेहऱ्यावरून पावडरचा हलकासा हात....

सामंतांसारखं लिहायचं झालं तर 'यात्रा'चं 'कथानक' पुण्यात सुरू होतं.
सोलापुरात वेग घेतं.
दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या डब्यासारखं - भरधाव धावत - गुलबर्गा, रायचुर करत गुन्टकलला पोचतं.
अडखळतं.
अनन्तपूर, धर्मवरम शोधत तिरुपतीत भटकतं.
आणि जीव मुठीत धरुन पुण्यात परततं.
पण संपत नाही.
कदाचित 'नॉन-फिक्शन' मधलं कुठलंच कथानक कधीच संपत नाही.
आपण आपले त्याचे अर्थ लावायचे.
अर्थ तरी काय लावणार म्हणा.....
हे हे असं असं झालं.

समुद्र जब आकाशके प्रती व्याकुल होता है
तब प्रतिआकाश नही मेघ बनना होता है....

माझं आवडतं गाणं लावण्याच्या निमित्ताने शोकेसकडे जाताना
बेमालूमपणे बदलतेस गेल्या कित्येक दिवसांत न बदलेली कॅलेंडरवरची तारीख
आणि स्वत:लाही.....

आम्ही पहिल्यांदा एकमेकांशी बोललो ती दुपार आयदर मला लख्ख आठवतिए, किंवा त्याबद्दल आम्ही इतक्यांदा बोललोय कि ती आम्ही आमच्या मनात 'रीकन्स्ट्रक्ट' केलिए....आठवत नाही.

सूर्य जब पृथ्वीके लिए आकर्षित होता है
तब प्रतिपृथ्वी नही धूप बनना होता है....

पण गायत्री म्हणते तसं माझ्या शाळेतल्या लोकांकडे इतरांकडे नसतो तो अनुभवांचा खजिना असतो हे मात्र नक्की.

यह धूप, यह मेघ, यह नदिया इतिहास नही - प्रार्थनाए है
इतिहासका उत्तर प्रतिइतिहास कभी नही होता, क्योंकी
दोनो भी एक दूसरेकी तलाश है
एक प्रश्न है तो दूसरा केवल प्रतिप्रश्न.
उत्तरही नहिं......

मी जेव्हा जेव्हा तुझ्या घरी येतो - तुझी अशीच काहीतरी स्थिती होते.....
का होते?

- मी.
- नरेन्द्र मेहता.
- आठवत नाही.
सलील

नुकत्याच हाती आलेल्या वृत्तानुसार -

प्रकरण क्रमांक एक न्यायप्रविष्ट एडीपीआर
अ१२४क१३एम०५ह७२
दाखलअर्ज दिनांक अक्रा सहा एक्याणौ - एडीमर्फी
बातमी : आठवणीचा गळा दाबुन खून
वेळ : दुपारी तीन ते सव्वातीन सुमारे
हवा : ढगाळ पण पावसाची चिन्हं नाहीत
स्थळ : डेक्कन फ्लायओव्हर इंटरनॅशनल
लकडीपूल अल्काटॉकीज अथवा अबंध
रंग : नारिंगी हिरवा ब्राउन काळा सोनेरी हवा तो
मात्र गोरा
इतर : नदीला पाणी वेग कमी
वर्णन : करावं तितकं कमीच
शेरा : आत्महमीची जोखीम म्हणजे शाश्वती
निष्पत्ती : वाहून जाऊ शकत नाही जी
ती मुदतपूर्व उचकी लागल्याने
सर्व कामकाज तहकूब करावे लागत आहे

(अंक शेवटचा - प्रवेश शेवटचा)
आत्ताच हाती आलेल्या माहितीनुसार
आठवण जिवंत असल्याचे उघडकीस

आपण यांना पाहिलंत का?

मागच्या आठवड्यात कॅरनने फोन करून माझा व्हिसा ट्रान्स्फर झाल्याचं सांगितलं आणि मनात आलं - च्यायला....आता परत सकाळी उठा....दात, दाढी, ऑफिस.
काम वगैरे ठीक, पण घरी येऊन मरगळ....वीकेंडची वाट बघणं....
पण सरळ चालत्या पायी आला तर तो (माझा) व्हिसा कसला?
मग कंपनीने मला कॅनडा ची वारी करायला सांगितलं!
विषेश काही नाही - मस्तपैकी व्हॅंकुव्हरला जायचं, हॉटेल मध्ये रहायचं, एक दिवस इकडे तिकडे भटकायचं आणि परत यायचं.
व्हॅंकुव्हर तर व्हॅंकुव्हर - आपलं काय?

लॉयरशी मीटिंगनंतर तडमडत डाऊनटाऊनला गेलो कॅनडाचा व्हिसा काढायला.
पोचायला उशीरच झालेला, पण म्हटलं ऍटलिस्ट व्हिसा ऑफिसची टायमिंग्ज काय आहेत ते तर पाहुन येऊ.
बाकी पार्किंगच्या बाबतीत सिऍटल हे जगातल्या इतर कुठल्याही शहरासारखंच. बकाल.
अर्ध्या तासाच्या पार्किंगसाठी ३ डॉलर सुट्टे नव्हते - म्हणुन क्रेडिट कार्ड वापरायला गेलो तर त्या मशिनने ९ डॉलरची पावती दिली!
च्यामायला या मशिनच्या....
या काऊन्स्युलेट बिल्डिंगमध्येच आधी एका कंपनीच्या इंटर्व्ह्युला आलेलो. म्हटलं उगीच इथे कुणी भेटायला नको - नाहीतर पोपट!
अपेक्षेप्रमाणेच वेळ संपून गेलेली.
सोमवारची वेळ विचारून परत पार्किंग लॉट मध्ये आलो.
मशीनने दिवसभरासाठी आधीच चार्ज केलेलं, मग त्या मशिनपाशीच जाऊन उभा राहिलो.
एक पोरगी आली पार्किंगचे पैसे भरायला - तिला म्हटलं पार्किंग करायचंय का? हा घे माझा दिवसभराचा पार्किंग पास.
ती खुश.
लही भरभरुन 'थॅंक यू' म्हटली!
गार गार वाटलं.
खुशी किसीकोभी हो - अपना दिल गाता है!

वीकेंडला आयोडेक्स, डिस्को, शालीनी आणि दाढीला जेवायला बोलावलं होतं.
म्हटलं 'हाऊस वॉर्मिंग' करू.
खरं तर त्याच्या आधीच्या वीकेंडलाच बोलावलेलं - वाटलं, पहिली दिवाळी - घरी पाहुणेरावळे हवेत. पण अमेरिकेत गर्दी जमवणं वाईट अवघड असतं. त्यात शालिनी, दाढीच्या मुलाचा - 'आदर्श'चा वाढदिवस.
त्यांना दोन मुलं - आदर्श आणि विकास.
मनोज कुमारच्या पिक्चरमधली नावं वाटतात ना! खरंतर ही शक्यताही नाकारता येत नाही, कारण शालिनीचे वडिल तेलुगु मधले मोठे चित्रपट निर्माते आहेत!!
पण मला ही दोन पोरं धमाल आवडतात.
आदर्श पाच वर्षांचा आणि विकास तीन.
मला तेलुगु येत नाही हे कळल्यावर ही दोघंजणं माझ्याशी आवर्जून आणि फक्त इंग्लिशमध्येच बोलतात - जे रघूचा सन्माननीय अपवाद सोडला तर समस्त गुल्टी समाजातल्या कुणालाही जमत नाही!
त्यांची आणि माझी चांगलीच गट्टी जमलिए.
आदर्शला माझ्यापेक्षा चांगला मासा काढता येतो!
आणि आदर्श जे काही करेल ते विकास तत्परतने रिपीट करतो!!
आदर्शला जेवणाआधी 'वदनि कवल घेता' म्हणायला शिकवलं - त्याला ते लक्षात रहाणं अशक्य आहे, पण त्यानं ते माझ्या उच्चारांकडे नीट लक्ष देऊन न अडखळता माझ्यामागे रिपीट केलं. आनंदाची गोष्ट म्हणजे डायपर वगैरे सांभाळत विकासही न हलता त्याच्याबरोबर 'सत्यनारायणाच्या तन्मयतेने' हात जोडून उभा राहिला!
जेवणानंतर त्या दोघांना (त्यांच्या मनाविरुद्ध) झोपवण्याचा (आश्चर्यजनक) कार्यक्रम दाढी आणि शालिनीने कसा पार पाडला त्यांचं त्यांना ठाऊक.
आमचा जेवणाचा मेन्यु पण अवाढव्य होता - चिप्स, साल्सा, चिकन, स्पॅघेटी (मी बनवलेले), साधा भात, मसाले भात, बटाट्याची भाजी, गाजराची भाजी(!), सांबार.
आणि डेजर्टला सूफले!
खरं तर मेन्यु (एवढा) वाढायचं कारण मी.
म्हणजे मलाही स्वैपाक बनवता येतो - हे दाखवायची संधी आणखी कधी मिळणार होती?
कधी कधी मला वाटतं आम्ही दोघेही आदर्श आणि विकासपेक्षा वेगळे नाही.
असलोच तर त्यांच्यापेक्षा असमंजस असू, कारण माझं चिकन चांगलं कि तिचं सांबार यावर आमची घनघोर (लाटणं/गदा) युद्ध होतात.
उच्चार शुद्ध असुनही आम्ही जेवणाच्या पुढे-मागे एकही मंत्र म्हणत नाही.
(आणि मला माधुरी पेक्षा चांगला मासा काढता येतो.)

डेजर्ट खाताना आम्ही माझी 'लेव्हल ऑरेंज' नावाची शॉर्ट फिल्म बघितली.
माझी शॉर्ट फिल्म वगैरे फक्त म्हणायला - मी त्यात फक्त ऍक्ट केलेलं.
त्या शॉर्ट फिल्मची एक गंमतच झाली होती.
तीन वर्षांपुर्वी मी 'टॅको बेल' मध्ये लाईनीत उभा राहून 'बीन बरिटो कि सेवन लेयर बरिटो' या माझ्या रोजच्या दिव्यात अडकलो असताना एक बाई माझ्याकडे पाहतिए असं वाटलं.
मी संशयास्पद हसुन 'हॅलो' म्हटलं तर ती बया - आपल्याकडे तद्दन फालतू पिक्चर मध्ये कसा डायरेक्टर दोन हात जुळवून 'फ्रेम' मधून हिरोईनकडे बघतो तशा आविर्भावात - माझ्याकडे बघतच राहिली.
च्यायला लाईन पुढे सरकेना, बरिटोचा प्रश्न सुटेना आणि वर हा पोपट!
मग ती म्हणे - 'आय हॅव्ह सीन यू समव्हेअर. आर यू ऍन ऍक्टर?'
'मोठ्या पडद्याच्या' ज्या कल्पनाविलासी स्वप्नाची मी जन्मभर वाट पाहिली ते असं 'टॅको बेल'मध्ये भेटल्याने डावा मेंदू हबकलेला असताना उजवा मेंदू बोलून गेला - 'छे! तो मी नव्हेच!!' (तुला जो वाटतोय तो भारतात असतो. त्याला तिकडे अभिषेक बच्चन म्हणतात वगैरे वगैरे - मनातल्या मनात).
पण तिला लोकांना असे धक्के द्यायची सवय असावी.
कारण अजिबात निराश न होता तिने - 'बट वुड यू बी इंटरेस्टेड इन ऍक्टिंग?' विचारलं.
आईशपथ सांगतो - 'तुम्हाला माझ्या मॅनेजर शी बोलावं लागेल - या गोष्टी तो हॅन्डल करतो' - असा रानटी जोक टाकायची लई सुरसुरी आलेली, पण चेहऱ्यावर नक्की कुठले भाव दाखवावेत याच्या कन्फ्युजन मध्ये मी तिला 'हो हो, अवश्य' म्हणुन गेलो.
तिने माझा फोन नंबर घेतला, स्वत: माझ्या अपेक्षेप्रमाणे डायरेक्टर नसून 'कास्टिंग डायरेक्टर' आहे हे सांगितलं, आणि 'स्क्रीन टेस्ट' साठी मला फोन करेल हे सांगुन, माझ्या दोन्ही मेंदुंना झिणझिणत ठेऊन मला शुद्धी यायच्या आत ती निघुनही गेली.

त्या काळात मी नुकताच माधुरीला भेटलेलो.
तिला हे सांगितल्यावर माझे एकाचवेळचे हजार धंदे बघुन तिलाही काळजी वाटली असणार, कारण तिच्या एकाही प्रश्नाला धड उत्तर न दिल्याने ती म्हणे - 'ते काही नाही - उद्या डायरेक्टरला भेटायला मी ही येणार.'
म्हटलं चल.
'डॉन्कीज' मध्ये कास्टिंग डायरेक्टर, डायरेक्टर, फोटोग्राफर वगैरे माझ्या (बोल)बच्चनगिरीवर तुफान खुश.
त्यांनी माधुरीलाही रोल ऑफर केला - माझ्या बायकोचा!
पण माधुरी अजिबात तयार होईना.
(पुढे तो रोल आमच्याच डिपार्टमेन्टच्या 'बबली'ने केला.
बबली हे एक सुबक, सुंदर, ठेंगणी प्रकरण होतं.
ते इथे - अमेरिकेत कॉलेजला बुरखा घालुन यायचं आणि तमाम जनतेला घायाळ करुन जायचं.....)
मी मारे ओम पुरिच्या 'अर्धसत्य'च्या पोटतिडिकेने रोल केला. (त्यातला बेस्ट पार्ट 'एडिटिंग' मध्ये वगळण्यात आला.)
सगळेच शिकत असल्याने अधुन मधुन पिझ्झा शिवाय ईतर कुठलंही मानधन मिळालं नाही पण तो एक खूप चांगला अनुभव होता. त्याबद्दल कधीतरी लिहिलंच पाहिजे.

तर त्या दिवशी माझी शॉर्ट फिल्म पाहून आम्ही 'पिक्शनरी' नावाचा गेम खेळलो.
हा एक 'डंब शॅरड्स' सारखा खेळ असतो. म्हणजे आम्ही दोन टीम्स बनवलेल्या. पहिल्यात मी, आयोडेक्स आणि शालिनी. दुसऱ्यात दाढी, डिस्को आणि माधुरी.
टीममधला एकजण एक पत्ता उचलणार, त्यातल्या शब्दाबद्दल एका मिनिटात आम्हाला चित्र काढुन क्ल्यू देणार. तो शब्द आम्ही ओळखला कि आम्ही जिंकलो, मग कवडी खेळून 'व्यापार' सारखं एकेक घर पुढे जायचं.
दाढी आणि शालिनी लई तावातावाने भांडत खेळतात.
पण धमाल येते.
मागचे दोन्ही गेम्स जिंकुन माझी टीम २-० ने पुढे आहे.

व्हॅन्कुव्हरच्या अनुभवाबद्दल लिहायचंय, आणखी एकदोन विषयांबद्दलही (आवाज कुणाचा, श्रुती, ऑपरेशन यात्रा), पण ते नंतर.
या वीकेंडला माधुरीच्या एका कलीगच्या काचेच्या कारखान्याला भेट द्यायचिए - त्याबद्दलही नंतर.
दरम्यान - बरेच दिवस (आळशीपणे) न केलेला प्रकार म्हणजे 'वाचकांची दखल'.
अभ्या, बाबा, योगेश, मॉन्सुर के, ऍनोनिमस, 'मनोहर मनोहर', स्नेहल, सोनाली, ट्युलीप, अश्विनी - तुमच्या कमेन्ट्स वाचल्या कि लिहावंसं वाटतं!
नितीन, निलेश, सिद्धेश, सत्यजित, प्रभु, अमित, रुचा, स्वप्ना, विकी, गायत्री - तुम्ही वाचताय हे कळवल्याबद्दल धन्यवाद.
ब्लॉग लिहायला लागल्यावर कुणी वाचेल कि नाही असा प्रश्न होता, तिथपासुन हे प्रकरण सोनाली, अजेय, निखिल हे जुने मैत्र अचानक भेटेपर्यंत पोचेल असं स्वप्नातही वाटलं नव्हतं.
सोनाली - आय होप तु हा ब्लॉग तुझ्या आईला वाचून दाखवत नाहिएस, नाहीतर ती पुण्याहुन फोन करुन - 'काय रे गधड्या, असं लिहितात होय? सांगु का तुझ्या आईला फोन करुन?' म्हणेल!!
अजेय - इथली कुठलीच पात्रं काल्पनिक नाहीत. 'अभ्या', 'बाबा' आतले आवाज वगैरे नाहीत तर चांगले 'बाहेरचे' आवाज आहेत, जे मला बहुधा कानाखाली ऐकु येतात. आणि तू जसं म्हणतोस - कि हेच मलाही असंच वाटलं होतं....तर मी ती कॉम्प्लिमेन्ट समजतो. एकदा मला संदीपने विचारलं कि तू कविता का नाही करत? मी त्याला म्हटलं कि अरे तू मला वाटतं ते एवढ्या चांगल्या शब्दात सांगतोस तर मी कशाला हात पाय हलवु? तर तो म्हणे की हे म्हणजे पुरण पोळी विकत आणण्या सारखं आहे! काही का असेना - विसुभाऊंच्या शब्दात 'सह अनुभुती' तर आहे ना....तेवढं पुरे.
निखिल - ब्लॉग वाचुन 'माझ्या आयुष्यात नक्की चाललंय काय?' चा तुझा गोंधळ मी समजू शकतो. कारण तो प्रश्न मलाही पडलाय!

शेवटी 'ब्लॉग ब्लॉग' म्हणजे तरी नक्की काय? - हा प्रश्न पडायला नुकतीच सुरुवातच झाली होती, तेवढ्यात 'देजा वू' सारखी राहुल ची ही मेल आली.
नेहमीच्या आळशीपणे त्याने ती 'रोमन मराठी'त पाठवली -

डियर अभि,

कसा आहेस?
बेकारी काय म्हणतिए? :)
तुझे ब्लॉग रेग्युलर वाचतो.
त्यातुन तुझे बऱ्यापैकी अपडेट्स पण मिळतात.
ब्लॉगची रेग्युलर आठवण येते म्हणजे चांगले असतात हे स्पेशली सांगायला नको...)
खरंच वाचनीय असतात.....
खरं तर ब्लॉगला कमेंट द्यायला हरकत नाही.
पण नाही जमले....
सबब सांगायची झाली तर....तुझे ब्लॉग्ज ऑफिसमध्ये ऍक्सेस करतो आणि प्रिंट घेऊन घरी जाऊन वाचतो.....
ऑफिस मध्ये वाचत नाही. तसा वेळ नसतो आणि मूडही.....
नंतर घरी वाचताना रिप्लाय सुचतो, पण नेट नसते....
तर या झाल्या सबबी.....इंडियन स्टाईल :)
एनीवे....
ब्लॉग संस्कृतीशी जुळवुन घ्यायचा प्रयत्न चालू आहे.
मराठीमध्ये रिप्लाय कसा करायचा ते बघायला हवं.....
पण ब्लॉग म्हणजे ललित वाड्मय (हा शब्द मला मराठीमध्ये लिहिता येत नाही पण इंग्लिश स्पेलिंग सोपे आहे :)) नव्हे.
ब्लॉग म्हणजे हप्त्याहप्त्याने लिहिलेली ऑटोबायोग्राफी नव्हे....आणि ईमानदारीत लिहिलेली डायरी पण नव्हे.....
मग नक्की काय????
खरं सांगायचं तर ब्लॉग म्हणजे तुझ्या एक्सपीरियन्सला तू दिलेली रिऍक्शन असे मानले तर त्या रिऍक्शनला मी कशी रिऍक्शन देणार.....
आणि नुसते - मी वाचले. छान आहे. असा कोरडा रिप्लाय तरी कसा देणार??
कदाचित मी गोष्ट जास्त कॉम्प्लिकेट करतोय....असो.....
पण तू लिहीत रहा.....
मोकळा होत असशील तर खूपच छान.....

कळव....

- राहुल.


हुं.....माझ्या अनुभवांना मी दिलेली रिऍक्शन!
सही है!!
पण एका माणसाकडे असे सांगण्यासारखे अनुभव तरी असतात किती?
ते संपले कि मग काय करायचं?
आणि 'मोकळा' वगैरे किती होतो हाही प्रश्नच आहे.
कारण लिहावंसं वाटतं, पण लिहायला बसलो कि विचार क्रमाक्रमाने थोडेच येतात?
याच पोस्टचं सांगायचं तर - कॅनडा, हाऊस वॉर्मिंग, 'लेव्हल ऑरेंज' आणि वाचक - या प्रत्येकाबद्दल कुणालाच न्याय न देता बोललो.
म्हणजे काय? तर काही नाही.
जोपर्यंत लिहायला लागल्यावर 'बाहेर यायला' विचारांची फायटिंग होतिए तोपर्यंत लिहीत राहु.
तोपर्यंत -
तलाश जारी......

मुखवटे आणि चेहरे

हॅलोवीन हा एक अमेरिकन सण.
अमेरिकेतले बहुतेक सण तसे वीकेन्ड बघुन साजरे केले जातात - दिवाळी सकट! (आमच्या युनिव्हर्सिटीत तर हॉल कधी अव्हेलेबल होतोय हे पाहून दिवाळीचा 'मुहूर्त' ठरायचा).
पण ख्रिसमस, ४ जुलै आणि हॅलोवीन - तारखा पाहून साजरे होतात.
पहिल्यांदा अमेरिकेत आलो तेव्हा अभ्यास आणि पैशाच्या टेन्शनमध्ये हॅलोवीन काय - फॉल (शिशिर - हो ना?) कधी सुरू झाला याचाही पत्ता लागला नव्हता. नाही म्हणायला पहिल्यांदा कटिंग करुन येत होतो तेव्हा रस्त्यापलिकडचं झाड बघुन - काचेपलिकडुन आपल्याकडे कुणी रंगपंचमीचा लाल-पिवळ्या रंगांनी भरलेला फुगा फेकावा आणि तो काचेवर फुटल्याचं लक्षात न येऊन आपण त्याकडे अवाक होऊन पहावं तसा - मी रंगांच्या त्या स्फोटाने दचकलो होतो.
रंगांची निर्भेळ दंगल - सवालच नाय.
पण पहिला फॉल म्हणजे फक्त अभ्यास आणि काम.
तसा ऍथेन्स (ओहायो मधलं - ग्रीस मधलं नव्हे) मधे प्रत्येकच वीकेन्ड दणक्यात साजरा व्हायचा, पण हॅलोवीनची शान काही औरच! (असं फक्त ऐकलं होतं).
वीकेन्ड - पर्टिक्युलर्ली शुक्रवार, शनिवार - ची संध्याकाळ म्हणजे नविन भाबडी जनता - नटुन थटुन रात्री घरुन निघणाऱ्यांना (बुधवारात जाणाऱ्यांना निरोप देण्याच्या तुच्छतेने) - अपटाऊन क्या? जाओ जाओ ऐष करो - म्हणायची. (अमेरिकेबद्दल असणाऱ्या अनेक गैरसमजांपैकी सगळ्यात मोठा म्हणजे - अमेरिकन्सना नैतिकता हा प्रकार माहित नसतो. त्याबद्दल नंतर कधीतरी).
अर्जुन मला पहिल्याच वीकेन्डला अपटाऊन ला घेऊन गेलेला.
आमच्याकडे अपटाऊन म्हणजे - इतर शहरांतल्या डाऊनटाऊन्स सारखा प्रकार. फरक म्हणजे आमच्या अपटाऊन मध्ये रस्त्याच्या दोन्ही बाजूनी रस्ता संपेपर्यंत बार्स. पिग स्किन, रेड ब्रिक टॅव्हर्न, सी.आय., पॉपर्स, टोनीज - हे प्रसिद्ध.
तिथे जाऊन आम्ही एक-एक बियर प्यालो आणि पूल खेळलो. बार मध्ये फारशी गर्दी पण नव्हती. त्यामुळे त्या तुच्छतेचं कारण मला कधी कळलं नव्हतं.
पण पहिल्या क्वार्टर मध्ये तरी (अकॅडमिक क्वार्टर - व्हिस्कीची नव्हे) परत कधी अपटाऊन ला जायचा योग आला नव्हता.
दरम्यान मिड-टर्म्स बरोबरच हॅलोवीनची वातावरण निर्मिती होत होती.

हॅलोवीन हा इथला भुताखेतांचा सण.
त्यामागची दंतकथा अशी कि आयर्लंडच्या 'सेल्टिक' जमाती ३१ ऑक्टोबर हा 'समर' चा शेवटचा दिवस मानीत. १ नोव्हेंबर हा 'ऑल सेन्ट्स डे'. या समरच्या शेवटच्या दिवशी - त्या वर्षात वारलेल्या लोकांचे आत्मे 'शरीर' शोधत भटकत. आणि सगळ्यात सुंदर दिसणाऱ्या शरीराला 'झपाटत'. त्यामुळे त्या दिवशी/रात्री लोक घरातले दिवे वगैरे घालवून, चित्र-विचित्र (शक्यतो भुताखेताचे) पोशाख करुन बसत - जेणेकरुन 'भटकती आत्मा' आली तरी तिने मला शोधु नये! ही प्रथा हे आयरिश लोक १९ व्या शतकाच्या मध्यात अमेरिकेत घेऊन आले.
कळ्या म्हणायचा - प्रत्येक भन्नाट कल्पनेचा जन्म एशियात होतो, युरोपियन्स तिला सिस्टिम देतात आणि अमेरिकन्स तिचा धंदा करतात - तसं आता हॅलोवीनचा धंदा (नव्हे सण - एकुण एक) झालाय.
जनता पम्पकिन्स (मोठे भोपळे) विकत घेऊन ते वाळवते, आणि आतला गर काढून त्यावर (भुताचे) डोळे, नाक, तोंड कोरून घराबाहेर ठेवते. शिवाय चित्र विचित्र पोशाख आणुन स्वत: नटते आणि आपल्या पोराबाळांना नटवते. मग मुलं टोळी करुन आपापल्या आळीतला प्रत्येक दरवाजा ठोठावतात आणि 'ट्रिक ऑर ट्रीट' ओरडुन स्वत:च्या पोशाखाचं कौतुक करून घेऊन चॉकलेट वगैरे मिळवतात. (आपल्या संक्रांती/दसऱ्या सारखं - त्यामुळे त्या दिवशी एक परडीभर चॉकलेट्स घरी येणाऱ्या 'भुतांसाठी' तयार ठेवावी लागतात.)

ऍथेन्स हे एक युनिव्हर्सीटी टाऊन.
इथं हॅलोवीन हा 'युनीक' प्रकार आहे.
(भारतीयांसाठी आणखीनच युनीक कारण हा एकच दिवस असा कि जेव्हा या वीस हजार लोकसंख्येच्या गावात चाळीस हजार लोक जमतात आणि एकाच वेळेस अपटाऊन ला येतात. पुण्यात गणेश विसर्जनाच्या दिवशी लक्ष्मी रस्त्यावर दिसणारी गर्दी इथे प्रकटते.)
या परेड मध्ये कुणाचा पायपोस कुणाच्या पायात नसतो.
तुम्ही त्यात सामील होणार नसाल तर तुम्हाला तो येड्याचा बाजार वाटतो. (त्यात सामील झालात तरी तेच वाटतं - पण 'येडे होऊन' तसं वाटायला मजा येते.)
प्रत्येक जण चेहरा रंगवून, मुखवटा घालून नाहीतर अतरंगी कपडे घालून दिसेल त्याला 'हॅपी हॅलोवीन' करत असतो.
पहिल्या वर्षी तुम्ही कुणालाच ओळखत नसता, दुसऱ्या वर्षी तुम्हाला कळतं कि कुणीच ओळखीचं दिसत नाहिये कारण सगळ्यांनी मुखवटे घातलेत, तिसऱ्या वर्षी तुम्ही एवढे 'टल्ली' असता कि सगळेच मुखवटे ओळखीचे वाटायला लागतात, चौथ्या वर्षी मुखवटेच एवढे खरे वाटायला लागतात कि तुम्ही दर वर्षी या दिवशी ऍथेन्स मध्ये असण्याचे अशक्य प्लॅन्स मित्रांबरोबर बनवायला लागता.....
ऍथेन्समध्ये पाहिलेल्या चार हॅलोविन्स मधली सगळ्यात मोठी चूक आम्ही (म्हणजे मी, अजित आणि सिद्धेशने) पहिल्याच हॅलोवीनला केली - ती म्हणजे आमच्या ग्रुप मधल्या एकमेव कपल बरोबर हॅलोवीन परेड पहायला गेलो!
चूक म्हणजे.....
त्याचं असं आहे कि मॉब सायकॉलॉजी हा एक अजब प्रकार असतो.
इतर दिवशी सरळ साधा दिसणारा माणुस 'मॉब' मध्ये गेल्यावर एकदम 'शूर' होतो. मग तो पाकिटमाराला जसा बदडतो, तसाच मध्ये पडणाऱ्या पोलिसालाही, तो जसा 'अजाणत्याला' मदत करायला धजावतो तसाच 'अजाणतीला' चिमटे काढायलाही.
इथे 'अशा' शूरांचा प्रॉब्लेम नसतो. त्यासाठी उमद्या घोड्यांवरचे 'मामा' लोक उमद्या गर्दीवर चौखूर घोडी उधळायला आणि उन्मत्त शुक्रजंतुंच्या धुंदीला काळ्या तुकतुकीत सोट्याने रट्टे लावायला सदैव तयार असतात.
इथे प्रॉब्लेम असतो मुली!
म्हणजे 'काही' मुली - पण शेवटी काय.....
म्हणजे गर्दीचा फायदा(!) उठवुन तोकड्या कपड्यात वावरणं वगैरे ठीक, पण या पोरी शिस्तीत फ्लॅश करतात. (फ्लॅश करणे म्हणजे शुद्ध मराठीत - छाती दाखवणे).
खरं तर हे अवैध/इल्लिगल/गैरकानुनी आहे, पण 'मामा' लोकही त्याकडे (लक्षपुर्वक) दुर्लक्ष करतात.
या पोरी - परेड बघण्याच्या नावाखाली - कोर्ट स्ट्रीटच्या (दोन्ही) बाजूच्या दुसऱ्या मजल्यावरच्या बाल्कनींत.
खाली गर्दी ('हमारी मांगे पुरी करो' च्या ईमानदारीत) 'शो युअर टिट्स' ओरडत.
आणि वर या पोरी गर्दीला यथेच्छ तिष्ठवत 'गॅस' वर ठेऊन.
पोरी 'अतीच' करायला लागल्या तर गर्दी निराशेने (आणि नव्या हुरुपाने) पुढच्या गॅलरीकडे जाते.
सेल फोन या 'दैवी चमत्कारा'ने 'प्रॉडक्टिव्ह स्पॉट्स' सांगितले-मागितले जातात.
दर वर्षीच्या हॅलोवीनचे (अनऑफिशियल) 'स्कोर' ठेवले जातात.

पहिल्या हॅलोवीनला या गोष्टी 'वरण-भात' कपल बरोबर असताना करणं भलतंच अवघड गेलं.....
पहिल्या हॅलोवीनची आमची चिडचिड म्हणजे -
अरे तो बघ - बाघबान सारखा वाघ रंगवुन आलाय अंगावर.
ती बघ - स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टी बनून आलिए.
तो बघ स्पायडरमॅन, ती बघ सुपर(वु)मॅन?....
एवढंच!
'हमारी मांगे....' सुरू झालं कि आमचं आपलं 'चला पुढे - अजुन केवढं बघायचंय'-'हो ना!'.

य चिडचिड.

त्यामानाने दुसरा हॅलोवीन चांगला गेला.
बरंच ठरवूनही मी 'कॉस्च्यूम' घ्यायला विसरलो.
पण काहीतरी करायचंच हे ठरवलेलं.
माझ्या बरोबरचे कुणीच 'ड्रेस अप' होईनात.
मग मीच - जीन्स, टी शर्ट, त्यावर टाय, त्यावर बनियन आणि मग अमितायू कडे जाऊन मस्त पैकी तोंडावर मिळेल तो रंग जमेल तसा फासला.
रघूच्या उषाला 'भो' केलं तर ती एवढं दचकली कि तिला अजुन आठवतंय.

तिसऱ्या हॅलोवीनला केस वाढवण्याच्या प्रयत्नांत होतो.
मग ते (अर्धवट पोनीटेल) वाढलेले केस 'अग्नीपथ' मधल्या मिथुन सारखे 'जेल' लावुन चिप्प बसवले.
दाढी वाढवलेली, ती पण जेल लावुन 'त्रिकोणी' केली.
(थोडं आणखी जेल उरलं होतं म्हणुन) मिशा सालव्हादोर दाली सारख्या वर वळवल्या.

चौथ्या हॅलोवीनला अमितायूने काळा झगा आणि भुताचा उभट चेहऱ्याचा 'कवटी' मास्क दिला.
माधुरीला तयार रहायला सांगुन आलेलो.
म्हटलं तिला 'थोडं' सरप्राईज देऊ.
माधुरी रेस्टरुममध्ये आरशासमोर टिकली लावत उभी होती.
तिच्या घराच्या दरवाजातुन उगीच 'माधुरी - हे बघ, हे बघ' करत तिचं लक्ष वेधण्याचा प्रयत्न केला.
पण ती कपाळाचा सेन्ट्रॉईड शोधण्यात गुंग.
लावलेल्या मास्क बद्दल टोटल विसरुन 'च्यायला काय हे' करत तिच्याकडे जायला लागलो तर ती एवढी किंचाळली कि मीच घराबाहेर धावलो!
मग पार्किंग लॉट मध्ये लोकांना भुताच्या मागे माधुरी झाडू घेऊन धावतानाचा 'कॉमिक' सीन दिसला असणार!!

.......

साप, फटाके, रंग, क्रिकेट, दंगली, सॉफ़्ट्वेअर - हीच आपली संस्कृती - हे जेवढं खोटं, तेवढंच - युद्ध, अनैतिकता, रंगद्वेश, पैसा, पार्टिज म्हणजे अमेरिकन संस्कृती हे ही.
मग मुखवटे कुठले आणि कुठले चेहरे - हे ज्याचं त्यानं शोधायचं.

काय दाखवायचं.....
हा ज्याचा त्याचा प्रश्न.....

अख्तर ऍन्ड अख्तर

हल्ली 'फाईव्ह पॉइंट समवन' पुन्हा एकदा वाचतोय.
हे एक असं पुस्तक आहे कि कधीही कुठेही कुठल्याही पानापासुन वाचायला सुरुवात करावी आणि गुंगुन जावं....'दिल चाहता है' सारखं!
रायन, हरी, आलोक - अजित, सिध, कळ्या, मन्या, निल्या, रव्या, अभ्या, बाबाची आठवण करुन देतात.

आजचा 'बेकारी'चा पहिला दिवस चांगला गेला.
आमच्या एच. आर. डिरेक्टर, ब्रान्च मॅनेजर - यांचे झाल्या प्रकाराबद्दल दिलगिरी वगैरे व्यक्त करणारे फोन आले.
३ बियर, १ तास व्यायाम, निवांत लंच आणि मग ताणून झोप - हे सगळं माधुरी घरी यायच्या आत उरकलं!
उद्यापासून रोज एक ट्रेक करायचा असा विचार केला. इनफॅक्ट आजच 'लिटल साय' ला जाऊन येणार होतो.

बाय द वे - मागच्या एका पोस्ट मधे वर्णन केलेला तो 'रांगडा पहाड' वगैरे म्हणजे 'माऊंट साय'!
मागच्या वीकेंडला माधुरी आणि मी 'लिटल साय' केला (माऊंट साय चा बेस कॅंप म्हणू).
निघायला तसा उशीरच झालेला आम्हाला, पण माधुरीने न दमता, तक्रार न करता तो ३ तासांचा ट्रेक कंप्लिट केला. तसा फार अवघड नव्हता - फारतर सिंहगड चढण्याएवढा. 'ट्रेक' म्हटल्यावर 'वर' पोचल्यावर भारावून जायची वगैरे सवय झालिए भारतात, इथे तसं काही होत नाही. मग आपलं आपण उगीच कुठल्या सुळक्यावर बसुन इथल्या रेड इंडियन्सच्या इतिहासावर तर्क करत बसायचे.
जाताना कुठल्याशा युरोपियन देशातले ट्रेकर्स रॅपलिंग करताना दिसले. येताना अंधार पडेपर्यंत त्यांचं रॅपलिंग चालू होतं.
मध्येच आम्हाला सिऍटलच्या एका ट्रेकर च्या स्मरणार्थ स्थापलेलं एक बाकडं दिसलं - तो एव्हरेस्ट सर करुन उतरताना बेपत्ता झाला. कोण कुठचा तो हिमालयात येऊन हरवतो, आणि कोण कुठचे आम्ही त्याला श्रद्धांजली वहातो.....

येताना (उतरताना) वाट चुकलो.
एकतर जंगल, निसरडी वाट शोधण्याचा वायफळ प्रयत्न, आणि एवढा वेळ 'अस्वल दिसलं तर काय करायचं' याची मी बिल्ट-अप केलेली भिती यामुळे माधुरी प्रचंड घाबरली. पण माझा अनुभव असा कि दोन पैकी एक माणुस घाबरला कि दुसरा आपोआप शूर होतो!
शूर वगैरे ठीक, वाट लगेच सापडली आणि सूर्यास्ताच्या आत खाली पोचलो हे ही ठीक, पण खरंच अस्वल दिसलं असतं तर काय केलं असतं - हे इमॅजिन करुनच भिती वाटते.

अस्वल दिसण्याची भिती वाटली तर काय करावं?
अस्वल शोधण्याचा प्रयत्न करावा.
ऍटॅक द प्रॉब्लेम!
'ऍटॅक द प्रॉब्लेम' वरुन व.पुं. ची एक कविता आठवली. ती त्यांच्या पुस्तकात होती हे आठवतंय, पण त्यांचीच होती का - याबद्दल शंका आहे.
शिवाय मी 'व.पु.' 'कोट' करतोय या विचारानेच मला 'अळणी' वाटतंय....असो.

बेदम आठवण आली तर काय करावं?
बेदम आठवण काढावी!
माळेचे मणी न मोजता
जपाची माळ ओढावी!

आणखी दोन कडवी आठवताएत, पण ते इथे फारसं रेलेव्हंट नाहिये.

हे सगळं आधी लिहिलेलं - का? ते आठवत नाही.
आज बेकारीचा चौथा दिवस - रोज एक ट्रेक वगैरे प्रकार काही झाला नाही.
दरम्यान 'सतरंजी' ने मी परत आल्यावर मला सिऍटल डाऊनटाऊन मधली एक बिल्डिंग फाऊंडेशन डिझाईन साठी द्यायचं ठरवलंय. आत्तापर्यंत ४ ब्रिजेस, हायवेज, काही छाट्छुट बिल्डिंग्ज याची फाऊंडेशन्स डिझाईन केलिएत, पण ही माझी पहिलीच 'हाय राईज' बिल्डिंग असेल. (हॉवर्ड रॉर्क च्या बरोबर नाय तर नाय - ऍटलिस्ट 'पाया'शी तरी पोचता येईल!)

गुरुवारी ऑफिसमध्ये ५ तासांचं फर्स्ट एड आणि सी.पी.आर. ट्रेनिंग अटेंड करायला गेलो होतो. तिथे अत्यंत सुत्ती (तेलुगु शब्द) जखमांपासुन ते - बोट तुटलं तर आधी बोट शोधा, मग ते बर्फात न ठेवता पाण्यात धुवुन खिशात ठेवा - असलं ट्रेनिंग.
तो मास्तर (जो दिवसा 'फायरफायटर' म्हणुन काम करतो आणि 'फावल्या वेळात' हे सगळे धंदे करतो) या सगळ्या गोष्टी इतक्या एकसुरात सांगत होता कि - मला वाटलं मी चुकुन 'इमर्जन्सी वॉर्ड' मधल्या नर्सेसच्या ट्रेनिंगसाठी वगैरे आलोय कि काय!
होपफुली जॉबसाईट वर या गोष्टी उपयोगात आणण्याची गरज पडणार नाही, पण ट्रेक्समध्ये चांगलाच उपयोग होऊ शकेल.

मी ऑल्मोस्ट विसरलोच सांगायला - ट्रेनिंगच्या वेळेस एक अत्यंत 'फ ट का' मुलगी माझ्याशेजारी येऊन बसली.
म्हणजे एसी, बीसी, एमसी वगैरे कॅटॅगरी नाही.
हिच्यासाठी मला नविन 'फ ट का' कॅटॅगरी ओपन करायला लागली.
आईशपथ सांगतो - मी तिथे आधी बसलो होतो. (बाबा - फॉर युअर काईंड इन्फॉरमेशन....)
मला मीटिंग्ज मध्ये बोर व्हायला लागलं कि मी डाव्या हाताने लिहायला लागतो.
माझा डाव्या हाताचा स्पीड कमी आहे, पण मी अगदी आवर्जुन डाव्या हाताने मी माझ्या शेजारी बसली होती हे लिहुन ठेवलं. म्हटलं घरी जाऊन माधुरीची 'य' चिडचिड करू.

या ट्रेनिंगमध्ये कुणाच्या घशात काही अडकलं तर काय करायचं याचं प्रात्यक्षिक आमच्या मास्तरने माझ्यावर केलं.
म्हणजे अगदी साग्रसंगीत!
मी आपला वर्गाकडे तोंड करुन उभा. (जनतेसमोर उभं राहिल्याने कान आपसुक तापलेले.)
मग तो मागुन येउन खांद्यावर हात ठेऊन म्हणणार - तू ठीक आहेस का? तुझी काही मदत करु का? वगैरे वगैरे.
मग - हे बघा, खोकत असलेल्या माणसाचा श्वास अडकलेला असेल, तो तुमच्याशी बोलु शकणार नाही.
असे त्याच्या मागे उभे रहा.
त्याच्या दोन पायांच्या मध्ये तुमचं उजवं पाऊल ठेवा.
मग त्याला त्याचे हात दोन्ही बाजूने उचलायला सांगा.
मग त्याला मागुन मिठी मारुन तुमचे हात त्याच्या पोटासमोर नेऊन पकडा.....

तोपर्यंत वर्गात खसखस पिकायला लागली होती.
मी त्याला म्हणणारच होतो कि - भाय मेरे, तुम आदमी तो ठीक टाईप के हो ना?
मला कळेना हा रॅगिंगचा वगैरे तर प्रकार नाही ना!
तेवढ्यात तो म्हणे - मग पकड घट्ट करुन दोन्ही हातांच्या जॉईंटने पोटावर जोरात हिसका द्या.
च्यायला घशात काय, पोटात अडकलेलंही बाहेर पडलं असतं!

मग तो म्हणे आता हेच प्रात्यक्षिक आपापल्या शेजारी बसलेल्या व्यक्तीवर ट्राय करा!
प्रकाश पडायला एक क्षण अंमळ जास्तच लागला.
उजेड पडल्यावर एकाच क्षणात मला - तुताऱ्या, ताशे, ढोल, ड्रम्स सगळं ऐकायला यायला लागलं.
प्रात्यक्षिकावेळी वर्गासमोर उभं राहून तापलेले माझे कान आता आग ओकायला लागले.
आम्ही (म्हणजे आम्ही दोघेही) अवघडुन उभे.
हे कुठंही लिहायचं नाही हे माझ्या डाव्या हाताने उजव्या हातालाही सांगितलं!
कारण या प्रकारावरची माधुरीची चिडचिड मला जन्मभर पुरली असती.
मग मी कंबरेत किती वाकुन तिच्या पोटासमोर हात नेले हे माधुरीला आठवुन सांगताना आम्हा दोघांचीही हसुन हसुन पुरेवाट झाली!
त्या पोरीने अगदी मला विचारलंही - 'आरंट यू सपोज्ड टु बी क्लोजर टु मी?'
पण तिला बोलुन गेलो - 'इट्स ऑलराईट - यू गॉट इट, राईट?'
च्यायला असले अनुभव लग्नाच्या आधी का नाही येत! (प्रचंड चिडचिड)

आज बेकारीचा सहावा दिवस.
आज अख्तरची (जावेद - शोएब नव्हे) 'आज तीसरा दिन है' ही कविता आठवतिए.
काल 'डॉन' पाहिला.
'दिल चाहता है' च्या स्केल वर याला १० पैकी १० पॉईंट्स दिलेच पाहिजेत!!!
स्टोरी कळायच्या आत लवकरात लवकर हा पिक्चर बघुन घ्या. फरहान अख्तरने त्याच्यावर (मी) टाकलेला विश्वास सार्थ ठरवलाय़.
जुना 'डॉन' मला फारसा आठवत नाही, पण तो पाहुन याच्यापेक्षा जास्त आनंद झालेलाही आठवत नाही!
एका पॉईंटला तर मला एवढा धक्का बसला कि माझ्या 'व्हॉट?' वर चार लोकांनी माझ्याकडं वळुन बघितलं.

परवा लिहायचं होतं पण विसरलो - 'डिपार्टेड' पाहिला. जॅक निकल्सन पिक्चर मधे असल्यावर डि कॅप्रिओ, मॅट डेमन, ऍलेक बाल्डविन, मार्टिन शीन, या नावांची तशी गरज नसते.
ती का नसते हे निकल्सन या पिक्चर मध्ये सिद्ध करुन दाखवतो!
सांगायचा मुद्दा असा कि 'डॉन' ने 'डिपार्टेड' एवढंच खिळवुन ठेवलं!!
शाहरुख निकल्सन एवढा 'मोठा' ऍक्टर नसेलही, पण त्याने 'डॉन' अमिताभच्या तोडीचा केलाय यात शंकाच नाही!!!
कुणीतरी आतातरी या दोन्ही डॉन्सना घेऊन 'शक्ति' करा रे......

तिथून पुढे

आज एका मीटिंग मधुन बाहेर बोलावुन आमच्या एच.आर. च्या बाईने मला घरी जायला सांगितलं!!!
सस्पेंशन!!!
माझ्या आयुष्यात नॉर्मल गोष्टी कधी होतच नाहीत का?
माधुरी ला मेसेज ठेवुन घरी आलोय, आणि दिवाळीसाठी शंकरपाळ्या करायच्या कि लाडू - यावर विचार करतोय.
आत्तातरी 'हाऊस हजबंड' ही कन्सेप्ट भयानक सुंदर वाटतिए!
दिवाळीसाठी भारतात जाउन यायची कन्सेप्टही चांगली आहे.
आधी एक बियर मारतो - म्हणजे विचारांत सुसुत्रता येईल. :)

इट वर्क्स!
माधुरीच्या ऑफिस मध्ये सतत 'मोराल बूस्टिंग' एव्हेंट्स चालू असतात.
परवा सामान आलं आणि आम्ही आपापली ढीगभर पुस्तकं आपापल्या ऑफिसमध्ये हलवली. (म्हणजे मी! माधुरी ने फक्त सूचना केल्या). रग्गड काम केल्यावर मला एक्स-बॉक्स (थोड्या वेळापुरता) आणि गारगार पेप्सीचं बक्षीस मिळालं. ते खेळत असताना मला अशाच कुठल्यातरी 'मोराल' इव्हेंट मध्ये उरलेल्या डझनभर बीयरच्या बाटल्या सापडल्या.
त्या मी शिस्तीत ढापल्या.
ऑफिस मधुन हाकलल्यावर घरी आलोय, शूजही न काढता खरोखरचा 'बेकार' बनुन फुकटची बियर पीत ब्लॉग लिहितोय.
मला सांगा - सुख म्हणजे नक्की काय असतं.....

फार टेन्शनची गोष्ट नाहिये - कंपनीच्या वकिलाने व्हिसा ट्रान्सफर ऍप्लिकेशन पाठवायला उशीर केला, आणि कंपनीने मी लवकर जॉईन व्हावं याची घाई. मी जॉईन झालोय याचा वकिलाला पत्ताही नाही. या नादात उगीच कॉम्प्लिकेशन नको म्हणुन कंपनीने आणि वकिलाने मिळुन मला थोड्या दिवसांपुरता घरी बसवायचा निर्णय घेतला.
आता या अनप्लॅन्ड व्हेकेशन मध्ये काय करावं हा सध्याच्या आयुष्यातला सगळ्यात मोठा प्रश्न!
बाल्टिमोर मध्ये असतो तर घरी बसुन - दारु पीत, पिक्चर बघत आणि एखादं चांगलं पुस्तक वाचत - एन्जॉय केलं असतं. एक मिनीट - नाहीतरी मी आत्ता काय करतोय? बियर पीत माधुरीला २-४ पिक्चर आणायला सांगितलेत! चिकन रविवारी केलेलं - आज बटाट्याची सेक्साट भाजी करावी!

शूज काढायचा कंटाळा आलाय.
ते बायको कडुन काढुन घ्यावेत! (च्यायला - आयुष्यात यापेक्षा जास्त लाड काय असू शकतात?)
नको - असा काही उल्लेख जरी केला तरी लॉन्ड्री करावी लागेल.

पण ऍटलिस्ट वीकेंड ला केलेले दिवाळीचे प्लॅन्स - म्हणजे दारास तोरण, उंबऱ्याबाहेर रांगोळी, शंकरपाळ्या, झालंच तर एखादा आकाशकंदील, 'आयकिया'तुन आणलेल्या ढीगभर पणत्या घरभर लावता येतील.
नाहीतर खरंच आठवड्याभरासाठी भारतात जाता येईल. पप्पांना पुण्याला बोलावता येईल, नाहीतर आई-रंजू-पप्पांबरोबर गोव्यात दिवाळी करता येईल.
'मधुरा'ला तिकिट विचारलंय, बघुया उद्याच्या कॅरन आणि लॉयरबरोबरच्या कॉन्फरन्स कॉलमध्ये काय होतंय ते!
गावाला आज्जींचीही तब्येत थोडी खराब आहे. आज्जी-बाप्पुंना काल एक छोटंसं पत्र पाठवलं.....
मी ३-४ वर्षांपुर्वी पाठवलेलं पत्र त्यांनी अजुन जपून ठेवलंय....

बाकी इतके दिवस शंका होती तो माधुरीचा 'एस्थेटिक सेन्स' भन्नाट निघाला - तिने घराची ऍरेंजमेंट अल्टिमेट केलिए. माझं एवढं सामान येऊनही कुठे गर्दी वाटत नाहिए. पण मला सगळ्यात जास्त आवडलेला प्रकार म्हणजे आमचं पुस्तकांचं कॅबिनेट!
माझी सगळी मराठी-इंग्लिश पुस्तकं व्यवस्थित बसली - वाईट गोष्ट म्हणजे फक्त नविन पुस्तकांसाठी जागा उरली नाहिए. परवा माधुरीची चिडचिड पत्करुनही नॉर्मन मॅकलीनचं 'अ रिव्हर रन्स थ्रु इट' आणि फोरसिथचं 'डॉग्ज ऑफ वॉर' घेतलं - त्या बदल्यात त्याच दिवशी मला माझी सगळी पुस्तकं लावायला मात्र लागली!

हात लांब करुन (सोयिस्करपणे) पहिलं पुस्तक हाताशी लागलं - 'सलील वाघ - निवडक कविता'.
त्यातली पहिली कविता -

तिथून पुढे

कधी आठवणीनी
पोनीटेल हेलकावत
जाणारी तू
डोळ्यासमोर आली की
एका झटक्यात शॉक सारखं
सगळं
डोळ्यापुढे तरळतं
कालपरवासारखं

कॉलेज
क्लास
परीक्षा
रिझल्ट
आयुष्य
मी
वाचन
चर्चा
वाद
पुस्तकं रॉय
आणि तत्वज्ञान

आणि ह्या सगळ्यांमधे
डेन्सर मिडियमकडून
जशा वेव्हज रिफ्लेक्ट होतात
तशा कविता
सगळंच

मुठभर हे श्वास
अजून रोखून ठेवलेत
तू आलीस की
मिळेल तो बिंदु पकडुन
पुन्हा जगायला श्रीकारापासून.

मित्राचं पत्र!

हा आठवडा तुफान मिक्स्ड गेला.
तुफान काम आणि तुफान बोअर.
सिऍटल ला आलो, आणि टी.व्ही. ही किती जीवनावश्यक वस्तू आहे याची जाणीव झाली! नेट वर दिवसच्या दिवस कसा जातो - पत्ता लागत नाही. पण नेटवर कंपल्सरी टाईमपास करावा म्हणजे बोरच.
डिस्को आणि आयोडेक्स एअरपोर्टवर घ्यायला आलेले. लही गार-गार वाटलं.....
ते म्हणे - पहिला वीकेंड, तुमची सामान लावायची गडबड असेल, आपण पुढच्या वीकेंडला भेटू. सामान तर अजुन पोहोचलं नव्हतं, म्हणुन मग आम्ही 'राम गोपाल वर्मा' (आमचा कॅसेटवाला - 'रामू' सारखा दिसतो म्हणुन इथुन पुढे तो रामू) च्या 'मयुरी' मधुन 'ओंकारा' आणुन पाहिला.
आवडला.
'सरत घोडोंपे लगाते है सेरोंपे नहीं....' - खलास.....
'ओंकारा'ने अपेक्षा खूपच वाढवुन ठेवलेल्या, पण आनंदाची गोष्ट म्हणजे त्याने अपेक्षा पूर्ण केल्या. अगदीच खोड काढायची तर विशाल ने 'हाय इंपॅक्ट' सॉंग्जवर थोडी अधिक मेहनत घ्यायला हवी.
टी. व्ही. नसल्याने मग 'कंपनी','दीवाना मुझसा नही' (!), आणि एकदाचा 'मुन्नाभाई' पाहिला. अभ्याने त्याच्या पोस्टवर त्याबद्दल लिहिलयच, त्यामुळे इथे उगीच जागा अडवत नाही.
पण आवडला.
भरभरके.

खरं तर एवढं मागच्या आठवड्यात लिहिलेलं, पण पोस्ट पूर्ण करायला वेळ मिळाला नाही.
मागच्या आठवड्यात वेळ नव्हता, तर या आठवड्यात विषय!
तरी नमुद केलंच पाहिजे ते म्हणजे -
शुक्रवारी संध्याकाळी घरी येताना माधुरी रामू कडुन 'कभी अलविदा ना केहना' आणि 'डोर' घेऊन आली. जनतेने शिव्या घातल्याने 'अलविदा...' चं धाडस बरेच दिवस केलं नव्हतं. 'डोर' बद्दल थोडं बरं वाचलं होतं, शिवाय कुकुनूर वगैरे... पण त्यालाही हात लावला नव्हता.

'अलविदा...' फालतु पिक्चर आहे हे माहिती होतं, पण आणलाय तर बघु म्हटलं.
हा आता फालतु होईल, मग होईल, करत वाट बघत राहिलो, आणि पिक्चर सुंदर संवाद, संवेदनशील हाताळणी वगैरे वगैरे च्या जोरावर चांगलाच 'इन्व्हॉल्व्ह' करत गेला! इतरांच्या वैयक्तिक मतांबद्दल आदर बाळगुनही - मला पिक्चर आवडला.
'डोर' बद्दल सांगायचं झालं तर - एवढा सुंदर पिक्चर मी बरेच दिवसात काय, बऱ्याच वर्षात पाह्यल्याचं आठवत नाही.
नितांत सुंदर.
वर्णनच करवत नाहिये.
नागेश कुकुनूर चे पाहिलेले सगळेच पिक्चर आवडले, पण हे प्रकरण काही वेगळंच आहे.
पाहिलाच पाहिजे असा चित्रपट.
मी कॅसेट विकत घेऊन संग्रही ठेवणार आहे. गुल पनाग ला आधी एकदा पाहिलं होतं, चांगली ऍक्ट्रेस आहे, पण आयेशा तकिया हे एक अफलातून प्रकरण आहे.... आणि श्रेयस तळपदे - वा, क्या बात है.....

शिफ्टिंग करताना राहुल चं एक पत्र सापडलं.
राहुल - सॉरी, तुला न विचारताच ते इथे पोस्ट करतोय. पण एका जुन्या पत्रांच्या पेटीत तुझं पत्र सापडलं आणि चार वर्ष लहान झालो. खरं तर कुठली गोष्ट 'मिस' करत हळवं वगैरे होत बसण्याचा माझा स्वभाव नाही, पण हे पत्र तुझी उणीव जाणवुन गेलं.
पत्रास उत्तर पाठवल्याचं लक्षात नाही, तू पत्रोत्तरासाठी पानभर 'पॉइंट्स' देऊनही!
त्यातला पहिला पॉइंट म्हणजे -
'तू मधे एका मैत्रिणीबद्दल लिहिलं होतं.
ते पेटलं कि विझून गेलं?'
हाहाहा - वाचून मौज वाटली! २००२, म्हणजे अजुन माधुरीला भेटलो नव्हतो, त्या काळतली कुणी मैत्रीणही आठवत नाही, म्हणजे नक्कीच विझून गेलं.....

२२ मार्च २००२,

डियर अभि,

आज महाशिवरात्र.
ताप आलाय.
दिवसभर घरातच बसून आहे.
त्यामुळे माझ्या घरात सर्वत्र शांतता.
ताप आला कि ते २-३ दिवस मी एखाद्या काळाच्या लहानशा बेटावर असतो.
शांत.
एकटा.
आगापीछा नसलेला.
या दिवसात घरातच थांबल्यामुळे खूप प्युअर वाटतं.
जगाच्या स्वार्थी उद्योगांपासून दूर. शांत.
पण हे २-३ दिवसच ठीक आहे. जगात असं अधांतरी राहून उपयोग नाही. कधी ना कधी प्रवाहात सामील व्हावंच लागतं.

आज शेजारच्या इमारतीभोवतालचं रान साफ केलं. छोटी-मोठी सगळी झाडं तोडून टाकली. काय उपयोगी, काय निरुपयोगी हे ठरवणारे आपण कोण? तरीही आपण ती जबाबदारी उगीचच आपल्या खांद्यावर घेतो. असंच एक ना अनेक.

तुला हे सगळं खूप स्लो (विलंबित ख्यालासारखं) वाटत असेल. पण आपण - आपल्या आत - आपलं भोवताल हेच सगळं असतं. फक्त आपण ते नीट बघत नाही सवड काढून. ज्याला स्वत:ची कंपनी बोर होत नाही त्याचं उत्तम चाललंय असं समजावं.

तू खूप फिरलास, खूप पाह्यलंस, आता कसं वाटतंय? यशस्वी झाल्यानंतर. मनासारखं?

इकडे सामाजिक चित्र खूप बोअर आहे. अयोध्येवरून परत पेटणार असं दिसतंय. वाजपेयी महंतांशी फक्त चर्चा करतायत. हे महंत पाहिले की थेट रामाच्या काळातले वाटतात. केव्हापासून आंघोळ राहिलिय त्यांची. असो.

अनंत सामंतांचं 'अविरत' वाचलं.
'त्रिमाकाली मादाम' पण वाचलं.
तू?
अविरत बद्दल थोडंसं -
'अविरत' एक हारलेली कादंबरी वाटते. भरकटलेली पण नाही म्हणणार. हारलेलीच. विराज लॉस्ट इन लाईफ वाटतो. फक्त सामंतांच्या जीवनावेगासाठी शेवटपर्यंत वाचली. तुला काय वाटलं होतं ते कळव. त्यामानानं त्रिमाकासी मादाम खूपच जमीनीवर आहे. आवेग कमी. पण रिऍलिटी आहे. अस्तित्ववाद वगैरे.

फोटो पाह्यले. आवडले.
तू खरंच विमान उडवलंस?

टेस्ट छान. माझा स्कोर ५६ आला.
पटलं बरचसं. खूपच.
पण हे लोक निगेटिव्ह पॉइंट्स डायरेक्ट सांगत नाहीत. धार खूप कमी करतात. नॉन-पॉझिटिव्ह म्हणता येईल.

संदीपची नविन कॅसेट आली - तरुणाई.
मिळली का? कुणी येणार असेल तर सांग. पाठवुन देईन. एक दिवाळी अंक पण पाठवायचाय. सेतुबंध. बरचसं ट्रान्सलेटेड मटेरिअल आहे. कथा आहेत. रेन-मॅन ची स्टोरी आहे. वाचताना तुझी आठवण आली. आता अशा भरभरून स्टोरीज सांगायला कोणी नाही.

आई-बाबा मजेत.
विद्याला मुलगी झाली. संदीपलाही मुलगी झाली.
बायको छान. आता कुठं सूर जुळायला लागलेत. (वादी-विसंवादी) म्हणजे अजुन जुळवणी चालूच आहे. बहराच्या प्रतिक्षेत आहे. आता कुठं पालवी फुटायला लागली आहे. खूप काळजी घेते माझी. त्यामानाने मीच अपुरा पडतो. तुला माहितिये माझी बेफिकिरी नडते.

तुटक-तुटक लिहितोय ना? सहज विचार येत नाहीत. त्यामुळे खूप गोष्टी अर्धवट होतात. काही उपाय?
कविता पण खूपच कमी. तुला पत्रात दरवेळी एक नविन द्यायची असं ठरवुयात.
आता ही एक...

जिवंत रहाशीलच तू कुठेतरी
या जगाच्या पाठीवर.
याबाबतीत झुरळानंतर
माणसाचाच नंबर लागतो.
पण मित्रा नुसतं जिवंत राहुन भागत नाही.
जिवंत असण्याची खूण सापडावी लागते.

काल रात्री आकाश पाह्यलंस?
नाही? परवा....तेरवा.....
गेल्या किती रात्री आकाशाकडे नजर लावून
शांत किंवा अस्वस्थ झालास?
तर ती एक जिवंत असण्याची खूण आहे.

रातराणी.... रातराणी म्हटल्यावर काय आठवतं?
मदमस्त गंधाळलेल्या
किती धुंद रात्री आठवतात?
तर ती ही एक जिवंत असण्याची खूण आहे.

पैसा.... हो मिळवला कि
नाव.... हो येतं कि छापून अधुनमधून पेपरात.
कविता.... हो बारा संग्रह छापून झाले.
एखादी कविता उराशी गच्च कवटाळून
मरावंसं वाटलं का कधी?
ती ही एक जिवंत असण्याची खूण आहे.

कवितेचं पुस्तक चाळतोस का अधुनमधून
त्यातल्या कवितांवर आपण केलेल्या खुणा
पाहतोस का कधी डोळे भरून?
मग एक मोठा श्वास घेऊन मिटतोस का पुस्तक
आणि सहन न होऊन वाचायला घेतोस का
आजच्या ताज्या घडामोडींचं वर्तमानपत्र
- ही मरायला टेकल्याची खूण आहे.

तेच पुस्तक चाळत चाळत कधी शेवटी-शेवटी पोचलास
आणि जाळीदार पिंपळपान पाहून हळुवार झालास
तर हाक दे....
मी अजुन तिथंच आहे....
तशीच.... तुझी वाट पहात!!

यावेळी एवढंच.

- राहुल.

ता.क. लवकर उत्तर लिही.
पत्र आणि कवितेवर प्रतिक्रिया अपेक्षित आहे.

राहुल - पानभर 'पॉइंट्स' अजुन समोर आहेत, रेलेव्हंट आहेत (पहिला पॉइंट सोडून दॅट इज...), चार वर्ष पत्रोत्तराच्या दिरंगाईसाठी थाप तरी कुठली शोधणार? त्यामुळे आता 'ओल्ड फॅशन्ड' पत्रच लिहितो!

भेटुच....

टिंब टिंब.

नाव - बाल्टिमोर
उच्चार - बॉल्टिमोर
लोकसंक्या - तीसेक
स्थापना - ११ सप्टेंबर २००४
शेवट - २९ सप्टेंबर २००६
ठळक घटना - अयोद्ध्या आणि तिचा राजा, बाल्टिमोर मराठी, लग्न, वेशीवरचे मन्या - निल्या, दाई, पी.जे....आम्ही बर्फात सोडलेलं त्याचं रिग, डॅनी, देवळातले जोशी बुवा, घर....
.
.
.

एकेक
नाते
तुटत
जाते
काय
उरावे
मागे
उगी
जपावे
इथले
तिथले

हुरहुरणारे धागे .........

व्हर्चुअल x धन्या = रिऍलिटी

घर मोकळं.
मोकळं म्हणजे - कंप्लिट मोकळं!
काल दुपारी सामान हलवलं तेव्हा लक्षात नाही आलं, पण संध्याकाळी घरी आल्यावर 'उजेड' पडला कि घरात अंधार आहे.
स्वैपाकघरात आणि रेस्टरूममध्ये दिवे होते, पण इतर घराचं काय?
या दोन-तीन मोकळ्या दिवसांसाठी स्टीफन किंग चं 'थ्री सीझन्स' वाचायला ठेवलेलं, पण उजेडाअभावी ते शक्य नव्हतं. (शिवाय ते वाचत रेस्टरुम मध्ये तरी किती वेळ बसणार म्हणा....)
डायनिंग रूमचा बल्ब गेल्याला बरेच दिवस झालेले, पण तो बदलायला पुरेशी स्फुर्ती नव्हती.
आता बदलुया म्हटलं तर घरात एक खुर्चीही नाही.
पण आता स्फुर्ती तर भरपूर....
मग म्हटलं काहीही करुन हा बल्ब लावायचाच.
रिकामे कार्डबोर्ड बॉक्स एकमेकांवर रचून वानरपराक्रम करत त्या डुगडुगणाऱ्या बॉक्सेस वर चढलो आणि एकदाचा बल्ब लावला.
स्विच ऑन केल्यावर पुन्हा एकदा 'प्रकाश' पडला कि बल्ब पुर्वीच गेलेला.
च्यामारी.....
मग लाथा मारुन बॉक्सेस इकडे तिकडे फेकले.
मग ते पुन्हा एकत्र करून त्यांचं पिरॅमिड करुन बघत बसलो.

खामोशी का हासील भी इक लंबी सी खामोशी है....!

च्यायला - कशाला या फंदात पडा, वेड लागेल!
मग म्हटलं परवा सुरु केलेलं एक 'पिल्लू' कंप्लिट करु......

-----

गब्बर विस्कॉन्सिन चा.
त्याला या एरियामध्ये (मी आणि दाई सोडुन) एकही मित्र नाही - इनफ़ॅक्ट आम्हीही त्याला शक्य तितकं टाळतोच.
परवा त्याच्याशी गप्पा मारत होतो त्यावेळेस असाच विषय निघाला - मी त्याला म्हटलं कि माझा अगदी जवळचा मित्र डी.सी. मध्ये रहातो, पण त्याला भेटायला झालं नाही दोन वर्षात. तो म्हणाला कि - देन यु शुड मीट हिम बिफोर यु लीव्ह.
मग मनावर घेतलं कि काहीही करुन या वीकेंडला धन्याला भेटायचंच.
शुक्रवारी संध्याकाळी ऑफिसमधुन निघताना त्याला मेसेज ठेवला कि अजुन डी.सी. मध्ये असशील तर भेटायचं का?
शनिवारी सकाळी त्याचा मेसेज कि भेटुयात.
शनिवारी संध्याकाळी भेटायचं ठरलं.
शुक्रवारची संध्याकाळ आणि आख्खा शनिवार पॅकिंग करत बसलो, पण मूव्हर्सनी टांग मारली. बहुतेक मंगळवारी किंवा बुधवारी सामान पाठवुन देईन. बरं झालं टी.व्ही. पॅक नव्हता केला, नाहीतर उगीच जनतेला फोन करून पीळ मारत बसलो असतो.

दोन वर्षांपुर्वी बाल्टिमोर ला आलो तेव्हा धन्या डी.सी. मध्ये आहे याचं लही भारी वाटलं होतं! मधे चार वर्षांच्या गॅप नंतर आम्हाला परत रेग्युलरली भेटता येणार होतं.
आल्याआल्या तिसऱ्याच आठवड्यात भेटलोही!
त्या दिवशी ऑफीस मधुन मला माझा भलाथोरला करकरीत फोर्ड एफ-१५० ट्रक मिळालेला.
इथे ट्रक म्हणजे मोठ्या जीप सारखा प्रकार असतो. भारतात माझ्या साईट वर डंपर वरती ड्रायव्हिंग शिकलेलो, पण ट्रक कधी चालवला नव्हता. रँडी म्हणाला या वीकेंड ला कुठेतरी फिरुन ये, म्हणजे प्रॅक्टिस होईल. म्हटलं चला, धन्याला इंप्रेस करू. मग आम्ही रीतसर 'गटारीचा' प्लॅन केला. त्याच्याकडे पोचलो तर तो खाली येऊन उभाच होता. पार्किंग कुठे करू म्हटलं तर तो म्हणे लाव रे कुठेही! पार्किंग लॉटच्या गर्दीत मुश्किलीने तो ट्रक बसवून आम्ही वर गेलो. मग हाइनिकेन बरोबर आमटी भात वगैरे खात त्याच्या गॅलरीत गप्पा रंगत गेल्या.
गप्पा आणि हाइनिकेन.
आणि करोना.
मग बडवायजर.....
त्याच्या घराशेजारी बहुतेक जंगल वगैरे असावं, कारण डोळे फाडुनही बाहेरचं काही दिसत नव्हतं. (ते कदाचित रात्र होती म्हणुनही असेल. किंवा दारु!). शेजारच्या बिल्डिंगमधल्या पोरांची गाणी त्या जंगलात घुमुन आम्हाला ऐकु येत होती. त्यांना टसल म्हणुन आम्हीही जोरजोरात गाणी म्हणायला लागलो.
मधे कधीतरी धन्याचा चिंकु रूममेट आला. त्याचं इंग्लिश कळण्यासारखं होतं, म्हणुन त्याचं कौतुक वाटलं. त्याला संदिपचं 'एवढंच ना....' भयंकर आवडलं - अगदी वन्स मोर मिळण्याएवढं!
हळुहळु शेजारच्या बिल्डिंग मधली पोरं दमली, तशाच आमच्या गप्पाही पेंगायला लागल्या.....
मागच्या चार वर्षांचा बॅकलॉग भरल्यावर आम्ही जुन्या जखमांच्या 'आय डोंट नो यु डोंट नो' गप्पांवर जायला लागलेलो.....
तेवढ्यात माझी अंगठी खाली पडली!
भें.....डी.
तीन मजले!
ते पण खालच्या झुडुपांत!!
धन्याला म्हटलं - 'चल खाली. शोधू.'
तो म्हणे - 'येडा ए का? इथुन बेडरुम पर्यंत जाता येईल का नाही माहीत नाही. खाली जरी पोचलो तरी वर कसे येणार?'
खाली अंधार.
त्याच्याकडे टॉर्च नाही.
एकतर बिड्या पण आम्ही काड्या पुरवुन पुरवुन ओढत होतो.
पण प्रॉब्लेम जसजसे वाढले तसतसं आम्हाला ती अंगठी शोधणं लही भारी वाटायला लागलं!
गेलो खाली.
वर नक्की त्याची गॅलरी कुठली, तिथुन मला किती झुडपं, किती मोठी, कुठे दिसली वगैरे 'ग्लोबल पोजीशनिंग' झाल्यावर शेवटच्या बिडीसाठी एक काडी 'रीजर्व्ह' करुन अंगठी शोधायला लागलो. चार वेळा 'मटके' मारल्यावर पाचव्या काडीवर अंगठी सापडली!
मग वर जाण्याआधी खालीच पार्कींग लॉटमध्ये शेवटचा झुरका मारायचं ठरलं.
धन्या बिडी पेटवेपर्यंत मी बळंच इकडेतिकडे बघायला लागलो.
'भेंडी - धन्या, ट्रक कुठंय?'
'असेल रे.'
'यडा हे का? अरे इथंच तर लावला होता!'
कितीही चढली तरी ट्रकची कार होत नाही हे (अनुभवावरुन) माहिती होतं.
रॅंडी, दशरथ, तीन आठवड्यापुर्वी सुरू केलेला जॉब, परवाच टाकलेलं एच-वन चं ऍप्लिकेशन पाव सेकंदात तरळून गेलं!
खचलोच!!
धन्या ढिम्म.
'धन्या - फोन आणलायस का? ९११ कॉल करू.'
धन्या आपला झुरके मारत - 'सापडेल. टेंशन नको घेउ.'
'अरे टेंशन नको घेउ म्हणजे काय? च्यायला कुणी ढापला असला तर?'
'टो झाला असेल. इथे करतात नेहमी.'
'नेहमी म्हणजे काय? घरी बोअर झालं कि लोकांचे ट्रक टो करतात काय इथे?'
'अरे इथे फक्त रेसीडंट्स पार्किंग आहे. कुणाला पार्किंग मिळालं नसेल, त्यानं फोन केला टोइंग सर्व्हिस ला. उद्या मिळेल. जाउ आपण आणायला.'
'अरे पण तुच म्हणालास ना - कुठेही लाव!'
'मला काय माहित टो करतील!'
'......!'
धन्या फुल कॉन्फ़िडन्सने असली वाक्य टाकतो तेव्हा समोरचा कुठलाही माणुस माझ्यापेक्षाही मोठा 'आ' वासतो हे मी लहानपणापासुन बघत आलेलो.
मग आम्ही पार्किंग लॉट मधल्या एका फलकावरुन टोइंग कंपनीचा फोन नंबर घेऊन त्यांना फोन केला. ट्रक त्यांनीच नेलेला.
दुसऱ्या दिवशी मग यथावकाश तो परत आणणे वगैरे.....

पण त्यानंतर दोन वर्ष धन्याला भेटायला झालं नव्हतं!
गब्बरला एअरपोर्टवर ड्रॉप करुन फोनवर धन्याला 'पार्क ऍंड राइड' मध्ये गाडी पार्क करायला सांगितली.
गळाभर भेटलो तर 'य़ु. एस. ला गेल्यावर लोकांनी म्हटलं पाहिजे - भारतातुन कुणी सांड आलाय' म्हणणाऱ्या धन्याची तब्येत दोन वर्षांत खराब झाल्यासारखी वाटली.
डायेटिंग करतोय म्हणाला.
तो हल्ली बिडीवरुन 'सिगार' वर घसरलाय (कि चढलाय)!
मग 'आय नो यु डोंट नो, यु नो आय डोंट नो' गोष्टी करत आम्ही माझ्या ऑफिस मध्ये गाडी पार्क करुन 'अकबर' ला गेलो. 'ताजमहल' बरोबर चिकन विंदालू आणि मटण बिर्यानीवर तुटुन पडलो.
जेऊन दमल्यावर 'लोवेनब्राऊ' चा सिक्स पॅक घेऊन इनर हार्बर ला फिरायला गेलो.
तिथे जातानाही धन्या जुन्याच कॉन्फिडन्स ने - लाव रे कुठेही, कोण बघतंय म्हणत होता, पण मी 'ब्लॉक' च्या मागे रीतसर पार्किंग मध्ये गाडी लावली.
इनर हार्बर मला भयानक आवडतं. ईएसपीएन झोन, हार्ड रॉक कॅफे, शेजारचं बॅंबू हाऊस, ऍक्वेरियम, मग कॅलिफोर्निया पिझ्झा किचन ने सुरू झालेली रांग आयमॅक्स पर्यंत चालू रहाते. माधुरी आणि मी वेळ मिळेल तेव्हा इथे यायचो. आणि तिथे पार्क केलेल्या हरतर्हेच्या 'याच' मधुन फिरायची स्वप्नं बघायचो. इथे रात्री उशिरापर्यंत 'लाईव्ह म्युजिक' चालू असतं.
परत आलो तर 'ईल्लिगल पार्किंग' साठी तिकिट मिळालेलं!
धन्या बरोबर असला कि काहीही शक्य असतं.
हा एक मित्र असा आहे कि त्याला इतर मित्रांएवढं कधी भेटलो नाही, पण त्याची प्रत्येक भेट लक्षात राहिली.
त्याचा तो 'एनिथिंग इज पॉसिबल' कॉन्फ़िडन्स.
नियतीने कितीही मारली तरी तिच्याच छाताडावर बसुन वर दोन रट्टे लावण्याची जिद्द....
खिशात पैसे नसताना, कुणाचाही वरदहस्त डोक्यावर नसताना त्याने सहा वर्षांपुर्वी 'अलका' जवळच्या दुचाकी पुलावर पान खात त्याचा भविष्याचा प्लॅन सागितला, तेव्हा धन्यावर भयंकर विश्वास असुनही - मला काळजी वाटली होती!
कशात काही नसताना, खिशात धमक नसताना - 'धन्या सांगतोय ना शक्य आहे, मग शक्य आहे' च्या विश्वासावर मी ही अमेरिका गाठलेली. तो २ ऑगस्ट ला निघालेला, म्हणुन पुढच्या २ ऑगस्ट ला.....
हल्ली धन्या 'व्हर्चुअल रिऍलिटी' मध्ये लही भारी काम करतो.
मला त्यातलं काही कळत नाही, पण २००२ चा 'बेस्ट रिसर्च पेपर इन यू.एस.', टाईम्स ऑफ इंडिया, इंडियन एक्स्प्रेस, सकाळ - यातल्या त्याच्या मुलाखती त्याचं काम सिद्ध करतात.
त्याच्या कडे पाहिलं कि त्याचा 'लॉ ऑफ ऍव्हरेजेस' सिद्धांत पटतो.
त्याचा सिद्धांत आणि तो.
आयुष्यातल्या प्रत्येक 'व्हर्चुअल' सिद्धांताला केवळ जिद्दीच्या जोरावर 'रिऍलिटी'त आणु शकणारा हा माणुस माझा मित्र आहे - हे जाणवुन माझं मलाच बरं वाटतं.
त्याच्याशी अशा अनेक भेटी वारंवार व्हाव्यात - दर वेळी पार्किंग साठी दंड झाला तरीही....

दशद्वार

समर ऑफ नाइंटी सिक्स.....
पहिल्या सेम च्या डिस्टिंक्शन च्या जोरावर घातलेला धुमाकुळ.
परिक्षेच्या अल्याड-पल्याड वाचलेली - कळ्या नि सत्यजित ने दिलेली - 'दशद्वार से सोपान तक', 'आमचा बाप अन आम्ही', 'काजळमाया', आणि 'द फाउंटनहेड'.
मिन्ना शी अविदा च्या राजीनाम्यावर झालेले वाद.
भाबडं ऊन नि एकट्या कविता....

आज मिन्ना ची माझ्या शाळेचा पर्यवेक्षक झाल्याची मेल आली आणि कधीकाळी वाचल्या पुस्तकासारखा 'समर ऑफ नाइंटी सिक्स' ओझरता दिसला.

आंबेडकरांबद्दल खराखुरा आदर 'आमचा बाप...' ने शिकवला आणि - जो मणक्यात हरतो तो खरा 'दलित' - हे ही. शाळेत वडापावची ऐपत नसताना आंबेडकरांच्या 'दिवसाला एका सॅंडवीच वर पीएचडी' ची 'जय भीम - कुठंही हिंड' च्या जोशात प्रमाणाबाहेर टवाळी करायचो. अस्पृश्यतेवर मात करुन कोलंबिया युनिव्हर्सिटीतून पोलिटिकल सायन्स आणि लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स मधून इकॉनॉमिक्स मध्ये पीएचडी मिळवलेला हा माणुस भारतात परतुन फक्त कायदा किंवा राजकारण नव्हे तर सोम्यागोम्याचं आयुष्य कसा पालटवु शकतो हे या पुस्तकात आणि आजुबाजुच्या अनेक मित्रांत दिसलं.
आज दळभद्री कारणं सांगुन भारतात परतायचं टाळणाऱ्या माझ्यासारख्या माझ्यांची कीव आली आणि 'दलित' झाल्यासारखं वाटलं.

'काजळमाया' ने प्रचंड डिप्रेशन आणलं.
'अजुन बरेच वर्षे जी.ए. वाचायचा नाही' हे ठरवून नि पाळूनही 'काजळमायाची काजळी' अजुन जिथे तिथे सापडते. काजळमायाची काजळी आणि फाउंटनहेड चा उजेड!
हे पुस्तक वाचताना आलेली 'धिस इज इट' ची भावना आज इतके वर्ष टिकेल हे तेव्हा सांगुनही खरं वाटलं नसतं!!
हरिवंशराय बच्चनच्या आत्मचरित्राच्या तिसऱ्या खंडाचं नाव 'दशद्वार से सोपान तक'!
दशद्वार त्यांच्या पहिल्या घराचं नाव - सोपान शेवटच्या.

पण आजचा विषय ही पुस्तकं नाहिच.
काल माधुरीला आमच्या नविन घराच्या चाव्या मिळाल्या.
गुल्टी प्रथेप्रमाणे तिने तिच्या बहीण आणि मेव्हण्याबरोबर नविन घरी जाऊन दूध उतू जावू देवून वगैरे 'वास्तुशांत' केली.
मग फोन वर तिची अखंड बडबड - इथे असं आहे, तिथे ते ठेऊ, खुर्च्यांची कव्हर्स, शेजारी कोण रहातं, बाहेर झाडांची दाटी किती, तुझे जुने कपडे आणि बाथरुम मधलं मॅट आणलंस तर खबरदार!
माझा सगळ्याच गोष्टींत जीव अडकतो. (च्यायला हे कंफरटर - रेड क्रॉस, विशाल, सिध, अजित आणि मागच्या चार वर्षांत घरी आलेले अनेक मित्र एवढा प्रवास करुन माझ्यापर्यंत पोहोचलंय....ते काय असंच टाकुन द्यायचं?)
तिच्या सगळ्या गोष्टींना हो हो म्हणुन मी ते मॅटच काय घरातली रद्दीही घेउन सिऍटल ला जायचा विचार करतोय!
तिला कॉन्व्हर्सेशन मोनोपोलाइज करण्यापासून परावृत्त करण्यासाठी हैदराबाद ला जाताना तिच्या (न पिणाऱ्या) बाबांसोबत स्टील च्या ग्लासातुन कशी हेयवर्ड-५००० पिली याची 'रोमहर्षक' गोष्ट सांगितली. आश्चर्य म्हणजे तिलाही ती खरी वाटली! असं कुणी हळुच 'बाटलीत' आल्यावर धमाल येते!!
मग तिला म्हटलं - चल आपल्या नव्या घराला एक छान नाव देऊ!
तिला काही सुचेना.
ती म्हणे 'अभिजित-माधुरी' म्हणुयात.
च्यायला हे काय नाव झालं?
त्यापेक्षा त्याचा शॉर्ट फॉर्म करुन 'अधुरी' म्हणू वगैरे विनोद झाले.
मग तिला म्हटलं 'दशद्वार' ठेऊ!
तिला त्यामागची गोष्ट सांगितली.
बच्चन.
मधुशाला.
'दशद्वार'.
'सोपान'.
आणिही सुचेल ते.
तिलाही नाव आवडलं....

आमचं 'सोपान' कुठे असेल - माहित नाही.
या घराला दहा दारं नसतीलही -
पण या घराला सुखाच्या, एकमेकांबद्दलच्या आदराच्या, प्रेमाच्या दाही दिशा खुल्या राहो ही 'स्थपती' कडे प्रार्थना.

'बाकी शून्य' बद्दल -

जून मध्ये आमच्या शेवटच्या भेटीत राहुलने आवर्जून 'बाकी काही घे न घे - हे पुस्तक घेच' चा आग्रह केला आणि घेउन आलो.
'एम टी आयवा मारु' (पुन्हा), 'फाईव्ह पॉइंट समवन', आणि 'दा विन्सी कोड' च्या नादात महिना उलटला.
एकट्यानेच चिपोटलेत लंच ला जायचा कंटाळा आला एका रविवारी म्हणून मग 'बाकी शून्य' घेउन गेलो.
पहाटे तीन वाजता वाचून संपलं (संपवलं नाही) आणि 'वाचलेच पाहिजे असे काही....' च्या लांबलचक यादीत हे पुस्तक मानाचं स्थान मिळवुन बसलं.
काल ट्युलीपने हे पुस्तक हाणून पाडलं आणि 'खेद वाटला - आश्चर्य नाही' ची सवयीची भावना निर्माण झाली.

मला 'मोठा झालो' ही जाणीव लई सूख देउन जाते. लहाणपण त्रासाचं होतं अशातला भाग नाही, पण एकतर रात गई, बात गई - निघुन गेल्या काळाबद्दल किती झुरायचं - ही एक बाजू आणि दुसरी म्हणजे (आई पप्पांनी तुफान स्वातंत्र्य देउनही) हजार रेस्ट्रिक्शन्स वाटायची. म्हणजे आजुबाजुला भरपूर माणसं दिसायची, पण कळायची नाहीत. ही माणसं मोठी आहेत, पण त्यांनी त्यांच्या लहानपणी काय (काय) केलं असेल याबद्दलची उत्सुकता वाटायची. मग हीच माणसं कुठलीतरी 'भयानक कृती' करायची - म्हणजे (जनरली) प्रेम, लग्न, परिक्षा न देणं अथवा नापास होणं अथवा कमी टक्के पाडणं (मोठ्यांच्या द्रृष्टीने एकुण एकच), नोकरी सोडणं, आत्महत्या अथवा व्यसनं (हे ही एकुण एक) - आणि मग इतर सगळी मोठी लोकं एकत्र येउन यांना (युजुअली पाठीवर) शिव्या घालायची. हे 'भयानक कृती' करणारे लोक असं का करतात याबद्दलही आश्चर्य वाटायचं पण मी लहान असल्याने लोक मला 'फुल स्टोरी' सांगत नाहीत हे माहिती असायचं.
कसं वागायला पाहिजे चे धडे घेताना - 'मीच का?' आणि 'असंच का?' बरोबरच 'सगळेच असंच वागतात का?' याबद्दल भयानक (आणि रास्त) शंका वाटायची. 'कुठे जात आम्ही पुढे काय आहे' याबद्दल तुफान कन्फ्युजन व्हायचं.

त्यामानाने मोठा झाल्यावर धमाल असते - अभ्यास केल्याचे पैसे मिळतात, (माझ्या) उरल्या वेळेत काय करावं (हे मला) हे सांगणारं कुणी नसतं, तसंच कुणाशी कसं वागावं, काय पहावं, वाचावं, ऐकावं, खावं (प्यावं) हे ही. घरापासून दूर राहिल्यावर नात्यांचा बागुलबुवा ही नसतो. आयुष्य 'क्रुज कंट्रोल' वर टाकून छंद जोपासता येतात.
पण तरीही - आजुबाजुची माणसं अजुनही कळत नाहीत.
अमर्याद स्वातंत्र्यातही टोचायला लागल्यावर मीच माझ्यावर घातलेली बंधनंही जाणवायला लागतात.
पण फरक म्हणजे - (अभ्याच्या भाषेत) वाढत्या वयाने असेल कदाचित, पण आता ही लोकं आणि त्यांची आयुष्य 'कन्फ़्युजींग' न वाटता 'फॅसिनेटिंग' वाटायला लागतात. म्हणजे कळ्याने (मेरिट लिस्ट गाजवूनही) इंजिनियरींग कंप्लिट का केलं नसेल, अजेयचा संन्यास, सौरवचं स्वत:वर सुऱ्याने वार करून घ्यायचं वेड.....

परवा बाबाला फोन केला.
तो म्हणे 'हजारों ख्वाईशें ऐसी' बघतोय.
इतर कुठला पिक्चर असता तर त्याला तो बंद करायला लावला असता, पण 'हजारों...' मुळं 'दोन तासाने फोन करतो' म्हटलं.
बाबाचं एक चांगलं आहे - तो एक उत्कृष्ठ श्रोता आहे.
त्याने - मामा, तुला या पिक्चर मध्ये (एवढं) काय आवडलं? विचारलं आणि पुढचे दोन तास ऐकत बसला.
मला त्यातली 'इनएव्हिटॅबिलिटी' आवडली.
पिक्चर मधलं सत्तरच्या दशकातलं वातावरण, संगीत, अभिनय (चित्रांगदा....कहर), संवाद अल्टिमेट आहेतच, पण हा पिक्चर हजार ठिकाणी 'घसरू' शकला असता - तो घसरू न देणं - हे श्रेय दिग्दर्शकाचं.....
हे हे असं असं झालं.
बास.
आता त्याचे जे जे अर्थ लावायचे - ते तुमचे तुम्ही लावा.
हा एक 'ऍडल्ट' पिक्चर आहे - तो 'पर्सेंटेज ऑफ स्किन' साठी नव्हे तर 'पर्सेंटेज ऑफ सेन्सिबिलिटी' साठी.

'हजारों....' चं विषयांतर 'इनएव्हिटॅबिलिटी' च्या उदाहरणासाठी.
'बाकी शून्य' मला असंच 'इनएव्हिटेबल' वाटलं.
बऱ्यापैकी सुखी (श्रीमंत नव्हे) घर, शाळा, (मध्ये मेरिट), कॉलेज, इंजीनियरींग, नाटक पिक्चर चा छंद, यशस्वी नोकरी, युपीएस्सीची तयारी इथपर्यंत सरळसोट मार्गाने आलेला एक तरुण व्यसनाधीन होतो आणि संन्यास घेतो. यादरम्यान त्याच्या डोक्यात असणारी सेक्शुऍलिटी....
पुस्तक न वाचलेल्या परिक्षकांनो - या दोन वाक्यांवर तुमची पानभर परिक्षणं लिहा.
डोक्याला झंझट नको असलेल्या लोकांनो - या माणसाला चूत्या समजा व पुढे चला.
वाचनाचं वेड असलेल्या लोकांनो - असलं काही 'वाईट' वाचून तुमचं 'चांगलं' वाचण्याचा हुरुप वाढावा म्हणुन तरी हे पुस्तक वाचा.
पुस्तक विकत घेउन वाचणारांनो - तुमचं अभिनंदन.

या दोन वाक्यांच्या अधेमधे पाचशे वीस पानं घडतात.
'काजळमाया'ची सुरुवात जी.ए. थोरौच्या ज्या 'इफ अ मॅन डजंट कीप पेस विथ हिज कंपॅनियन्स - परहॅप्स - ही हिअर्स अ डिफरंट ड्रमर' वाक्यानं करतात, त्या वाक्यातला ड्रम या पाचशे वीस पानांत ऐकू येतो.
एस.एल.भैरप्पा जे मनमंथन करुन व्यक्तिरेखा - आणि कन्नड साहित्य - मराठीच्या 'कैक तीर पल्याड' घेऊन जातात - ते मंथन या पाचशे वीस पानांत घडतं.
कळ्या, अजेय, सौरव, आशा, दाई, सुभाष दादा, राधिका - जे कन्फ़्युजन देतात ते ही पानं काही अंशी उलगडतात.
यातल्या नायकाचं आयुष्य स्टिफन किंगच्या 'रीटा हेयवर्थ ऍंड शॉशॅंक रिडेम्प्शन' च्या ताकदीनं रेंगाळतं.
यातला नायक मला माझ्यात आणि माझ्या प्रत्येक मित्रांत दिसतो - जो मला 'कोसला'तही दिसला होता.
हे पुस्तक ऍडल्ट आहे यात वादच नाही - पण ते स्किनसाठी नव्हे तर सेन्सिबिलिटी साठी त्याहुनही जास्त त्याच्या इनेव्हिटॅबिलिटी साठी.....
या 'दोन वाक्यी' तरुणाची 'पाचशे वीस' पानी 'फुल स्टोरी' सांगुन हे पुस्तक मला 'मोठं' करतं.....

इती.

मी पुस्तक परिक्षक नाही.
या पुस्तकाचं एकही परिक्षण मी वाचलेलंही नाही.
एवढं सगळं - तुम्हाला पुस्तक आवडावं यासाठी नाही.
होता है, चल्ता है, दुनिया है - कधी कुठलं पुस्तक आवडुन नावडतं, नावडुन आवडतं, 'हर कुत्तेका दिन होता है' सारखं 'हर किताब का दिन होता है'.
आणि नाहीच आवडलं तरी 'परहॅप्स वी हिअर अ डिफरंट ड्रमर' ही शक्यता उरतेच ना?

त्या शक्यतेस.....चिअर्स!

हे योद्ध्या.....

मागच्या महिन्यात लास व्हेगास एअरपोर्ट वर रात्र जागून काढावी लागली तेव्हा आवर्जून फोन करुन रंजूला 'तुझ्या गावात' आहे हे सांगितलं होतं......

नेहमीप्रमाणे तू दु:ख देउन गेलास - ९२ मध्ये विंबल्डन जिंकुन आणि आज यु.एस. ओपन मध्ये हरुन.....
तुझ्या जिंकलेल्या प्रत्येक सेट वर २५ जोर मारुन उपयोग झाला नाही. तू तिसरा सेट घेतल्यावर - उद्या काहिही करून 'फ्लशिंग मेडोज' वर रॉडिकशी मॅचच्या वेळी असेन असा नवस बोलुनही.....

तुझा शेवट अटळ होता.
तुझ्या प्रत्येक पावलावर अश्रु - विधिलिखित होते.
पण मागचा आठवडाभर तू जिवापाड झुंजलास.
तुझ्या व्यक्तिमत्वाला साजेसा.......

तू म्हणालास - हा स्कोअर बोर्ड सांगतोय मी हरलो, पण तुम्ही मला जिंकवलं........
तुला काय माहित - तू आवडूनही तुझा प्रत्येक पराभव मी कसा 'प्रेडिक्ट' केला होता.......
तुझं करियर.
तुझं पहिलं लग्न.
तुझं टक्कल.
आणि जेव्हा तू 'डाउन ऍंड आऊट' होतास तेव्हा मी तुला कसं 'हाऊ ऑब्व्हियस!' म्हणुन वगळून टाकलं होतं.
तुझ्यासाठी - मॅव्हरिक, बॉर्न गॅंब्लर, बस्ट - अशी विशेषणं तयार ठेवली होती........
पण तू -
तू लॉजिक डिफाय करत, लढत, खेळत, जिंकत राहिलास!
तुझ्या युद्धात स्कोअरबोर्ड होता -
माझ्या युद्धात नव्हता, नाही.
असता तर बहुतेक मॅचेस मध्ये पाच-पाच सेट्स, टायब्रेक्स, तुझ्यासारखा बेसलाइन प्ले आणि कुणास ठाउक तुझ्यासारखी झुंज दिसली असती.....
प्रेडिक्शन्स डिफाय करत माझीही लढाई चालू आहे.
सांगायचा तेव्हा माझा स्कोअरबोर्ड सांगायचं ते सांगो, पण तू मला वेळोवेळी जिंकवलंस.....जिओ!

बेशिस्त बुद्धिमत्तेला वश करुन जिद्दिच्या बळावर जग जिंकता येतं - तू शिकवलंस.
तुफान फाइट मारुनही पराभव झाला तर (आणि विजय झाला तरीही) 'इट्स ओ.के. टु क्राय' - तू शिकवलंस.
वेळोवेळी राखेतुन झेप घेऊन - 'जीवनाबद्दल उमेद बाळगा - जीवन तुम्हाला उमेद देईल' हे वचन 'स्वगत' मध्ये खोटं पाडणाऱ्या दळवींना हरवता येऊ शकतं - तू शिकवलंस.
भल्याभल्यांशी भिडून तगता येतं - तू शिकवलंस.
ओव्हरअचीव्हिंग पोरीशी लग्न करुन जगता येतं - तू शिकवलंस.
आणि हे सगळं निकोप मनाने करता येतं - हे ही तूच शिकवलंस.

आज तू आमचे आभार मानलेस - तुझी स्वप्नं पहायला तुला आमच्या खांद्यावर उभं राहू दिल्याबद्दल.....
पण त्या बदल्यात तू आम्हाला वेळोवेळी जी उमेद दिलीस, त्राग्या, त्रासातून आई-पप्पा, रंजू बरोबर (जेवणं खोळंबवून) जे क्षण दिलेस, आणि थरथरती वात तेवायला जी धगधगती मशाल दिलीस - त्याबद्दल - तुझे आभार!

२१ वर्ष मॅन.....
मला 'कळायच्या आधीपासुन' लढणाऱ्या योद्ध्यांपैकी तू शेवटचा.
शेवटचा पॉइंट जिंकणारा जिथे विजेता ठरतो अशा खेळात आज शेवटचा शब्द तुझा!

लढ.

कुण्य़ा दोघांची भ्रमणगाथा

अगासीने तिसरा सेट घेतला!
ले भेंचोत!!
लढ!!!
अमेरिकन ओपनच्या पहिल्याच राऊंडमध्ये पावेल शी लढताना दोन सेट टायब्रेक मधे १-१ झाल्यावर तिसऱ्यात आन्द्रे ४-० मागे पडला, तेव्हा त्याच्याबरोबरच माझाही इतिहास डोळ्य़ांसमोरुन तरळून गेला. २१ वर्षांपुर्वी तो खेळायला लागला तेव्हा मी टेनिस कधी बघितलंही नव्हतं.
जेव्हा बघायला लागलो तेव्हा डाइव्ह्ज मारुन पॉइंट घेणारा बोरिस बेकर भयंकर आवडायचा. मग त्याची जागा लेंडलने घेतली. थोडे दिवस स्टिफन एड्बर्गचाही (अभ्याच्या भाषेत) पंखा झालो. मग कुरियर.
दुसर्य़ा बाजूला स्टेफी मनावरची अनभिषिक्त साम्राद्नी झाली होती. (आणि आजतागायत तिची जागा कुणी घेऊ शकलेलं नाहिये - बायकोचा 'सन्माननीय' अपवाद सोडून दॅट इज....)
आंद्रेला तसा पाहिला होता, आणि तो लक्षातही राहिला होता, पण मुख्यत: त्याच्या पोनीटेलमुळे.
९२ च्या विंबल्डन फायनलमधे त्याने गोरान इव्हानिसेविक ला हरवलं तेव्हा खरं तर सूतक बरेच दिवस लांबलं होतं. इव्हानिसेविक पुढे विंबल्डन फायनल ला जात राहिला आणि हरत राहिला - जिंकेपर्यंत.
कुरियर मध्येच कुठेतरी गायब झाला. होता तोवर जबरा होता.
सॅंप्रास आला आणि हजामापासुन सुरू होऊन गळ्यातला ताईत झाला.

चौथ्या सेट मधे अगासी ३-० पुढे आहे.
लवकर झोपायचं ठरवूनही मॅच सोडवत नाहिये आणि अगासिच्या विजयाच्या वेगापुढे लिखाणाचा वेग कमी पडतोय.

९० च्या सुरुवातिला अगासी नजरेत आला, अपेक्षेप्रमाणे चमकला आणि अपेक्षेप्रमाणेच भरकटला.
९२ च्या कॉंपिटिशन सक्सेस रिव्ह्यू मधला त्या वेळच्या विंबल्डन विजेत्या अगासी आणि स्टेफीचा बॉलरुम डान्सचा ब्लॅक अऍंड व्हाइट फोटो मात्र पुढे कित्येक वर्ष (खरं तर स्टेफी साठी) टेबलावर राहिला.
ब्रुक शील्ड्स आली.
गेली.
गेलेले केस परत आले नाहीत.
तो 'डाऊन ऍंड आऊट' झाला तेव्हा त्यानं खरी ओढ लावायला सुरुवात केली.
अभ्या, बाबा - तुम्ही लोक म्हणता तसं कदाचित माझ्यातलं (तुमच्या मते) इन्हेरिटंट पेसीमिज्म त्याला कारण असेल कदाचित!

अगासी ४-१.
अगासी ५-१.

'भेंचोत हरणार नाय' ची जिगर, बेशिस्त बुद्धिमत्ता, रिबेल वृत्ती.....

अगासी ५-२ सर्व्ह करतोय आणि रडतोय!

अगासी जिंकला.
ले!!!!!!!!!!!!!!!!!!

लंबी खामोशी.....आणि - ब्लिस.

खूप लिहायचंय.
नक्कीच लिहीन, पण हे पोस्ट केलंच पाहिजे!

नातिचरामि

ट्युलीप ने आठवण करुन दिल्यावर लही उत्साहाने लिहिलेल्या माझ्या मागच्या पोस्टचा कंटेंट अभ्याने हाणुन पाडला.
मग वैताग येऊन पोस्टच डिलीट करुन टाकला.
एकतर च्यामारी मागच्या महिनाभरात तीन वेळा आख्खी अमेरिका फिरताना मेघना पेठेंचं 'नातिचरामी' वाचुन डिप्रेशन मध्ये गेलेलो. बायको भारतात, चारपैकी कुठला जॉब घ्यायचा यावर विचार करकरून डोक्याचा भुगा, 'मी जॉब सोडतोय लवकरच' हे सांगितल्यावर खचलेल्या 'दशरथ' ला पाहून मलाच वनवासात जावंसं वाटलेलं, मग नियमीत दारु सुरु करण्याचा अयशस्वी प्रयत्न......
हे सगळं असं ठरवून एकत्र अंगावर आलं आणि ऑफिसमध्ये बसवेना.
बाहेर पडलो.
कोपर्यावरच्या बबनकडून सिगरेट घेतली.
बाहेर सावलीत उभा राहुन सिगरेट मारु म्हटलं तर एक म्हातारा बबन भीक मागितल्यासारखं काहितरी पुटपुटला - त्याला मानेनंच नाही म्हटलं.
तर तो परत मागे येउन त्याच्या आयुष्यातले इथ्यंभूत प्रॉब्लेम्स सांगायला लागला.
मलाही काम-धंदा नव्हता, म्हणुन ऐकत बसलो.
खरं तर निदान त्याला तरी त्याचं मन मोकळं करता येतंय याचंच जास्त बरं वाटलं.
त्याला शेजारच्या चायनीज रेस्टॉरंटमध्ये 'करी चिकन' जेवू घातलं.
परत आलो तर 'रामे' निघालेला.
आज त्याचा शेवटचा दिवस.
जन्मापासुनची पस्तिस-चाळीस वर्ष - अगदी शाळा, कॉलेज, दोन नोकर्या आणि दोन लग्न - बाल्टिमोर मध्ये काढलेला हा सहा फुटी धिप्पाड जिम्नॅस्ट का कुणास ठाउक पण सगळं बेचबाचके बायकोच्या गावाला - कॅनडातल्या ओटावाला - मूव्ह होतोय.
च्य़ायला तो पिंकीला बॅज रिटर्न करत असताना त्याच्याकडे बघवलं नाही.
आज दशरथ सांगत होता कि (डॉ.) सूरी सव्हीस वर्षांनी पहिल्यांदाच भारतात गेलाय! (डॉ.) नेसिक एकदा अजितला म्हणालेला - फॅमिली आणि फ्रेंड्स साठी भारतात परत जाणार असशील तर त्यात काही पॉइंट नाही. कारण फॅमिलीला तू कधीही इकडे आणू शकतोस - रक्ताची नाती कधीच दूर जात नसतात. फ्रेंड्सचं म्हणशील तर - व्हेन यू गो बॅक, दे आर आयदर नॉट देअर ऑर दे आर नो लॉंगर युअर फ्रेंड्स!
च्यायला वाक्य ऐकून अंगावर शहारा आला होता.....
मग सूरी भारतात का गेला असावा?
शिवेवरच्या मरिआईच्या पायावर डोकं टेकवायला, म्हसोबाला नारळ फोडायला, बैलगाडीच्या उरल्या चाकाकडे बघत रडणार्या पोपट्याला बघायला कि दादांच्या काठीने उंची मोजायला?

च्यामायला - करोगे याद तो हर बात याद आयेगी......

पहाट होतिये.
'सेहर' मध्ये अर्शद वारसी म्हणतो कि - सूरजकी पेहली किरणे जब तनपर पडती है, तो मन कि थकान दूर होती है!
बघुयात.

(नमूद केलेच पाहिजेत असे काही -
(डॉ.) आशिष - मेसेज मिळाला - पण नतद्रष्टाला रिप्लाय करायला वेळ (कि वंगण) नाही!
माया - 'माझीको माझी न रहने दिया तो.....' वर अडकून पडलोय.
अमित - यू आर दि मॅन - थोडि कळ काढ.
सिध - (तलाश व्हायची तेव्हा होवो पण) चर्चा जारी)

स्पॅघेटी ते बरिटो 'बोल'

वीकेंड चांगला गेला.

शुक्रवारी मीच अजित ला म्हटलेलं कि घरीच जेवू. बटाट्याची भाजी करीन.
तो सहाला निघाला पिट्सबर्गहून, पण मला ऑफ़िसमधून निघता निघता आठ वाजले. तिथुन पुढे (मागच्या महिन्याभरात न केलेली) ग्रोसरी, मग तांदुळ विसरलो म्हणून परत हेलपाटा, घरी येउन बटाटे उकडायला ठेवले तेवढ्यात लक्षात आलं कि (माधुरी ने वारंवार आठवण देउनही) टोमॅटो प्युरी राह्यली. तोवर हे लोक बेल्टवेवर पोचलेले. अजित 'चिपोटले' मध्ये जाण्यात फार उत्सुक नव्हता. देसी रेस्टॉरंट मध्ये मी. अजितला जबरा भूक लागलेली. घरही आवरायचं होतंच. मग म्हटलं उगीच घाई करण्यापेक्षा पटकन होईल अशी स्पॅघेटी करावी. (न विसरता आणलेली) बिअर आणि स्पॅघेटी मस्त बेत होइल.

हल्ली मी स्पॅघेटी छान करायला शिकलोय. पुर्वी नूडल्स सारखी करायचो. फूड नेटवर्क वर बघून बघून बर्याच सुधारणा होतायेत. छोट्या छोट्या गोष्टी असतात - फोडणी टाकुन कांद्याच्या आधी ढोबळी मिरची थोडी बारीक चिरुन फ्राय करायची. मग थोडा मोठा कापलेला कांदा (लांब नव्हे, मोठा) थोडा कच्चा राहिल असा फ्राय करायचा. आलं लसुण तव्याला चिकटून काळे पडतात, त्यामुळे तिकडे लक्ष द्यायचं, बाजुला स्पॅघेटी शिजत असतेच. मग काय - थोडा मसाला, भरपूर स्पॅघेटी सॉस, मीठ - स्पॅघेटी वाईट होऊच शकत नाही. पुढच्या वेळेस रेड वाइन मध्ये मॅरिनेट केलेलं चिकन वापरायचा विचार करतोय. मीटबॉल वगैरे अजून करता येत नाही म्हणून बीफ ची भूक चिकन वर....
बॅकग्राऊंडला छान गाणी, निवांत केलेला राजमा अथवा चिकन, हाताशी असणारी, जिभेवर (अजुन) विरघळणारी, पॅलेट मध्ये रेंगाळणारी लालचुटुक मर्लो, मी सगळ्या गोष्टी स्वच्छ ठेवतोय याकडे लक्ष द्यायला माधुरी असेल तर दुधात साखर!....
स्वैपाक बनवणे 'कॅन बी अ व्हेरी रेलॅक्सिंग एक्सपीरियन्स'!!
कधी बायकोला कामाच्या रगाड्यातून सुट्टी देऊन असा प्रकार करुन पहा.....मर्लो काय मार्गारिटाचीही परवानगी मिळेल!!!

टी.व्ही. वर पकाउ कार्यक्रम आणि थोडा 'मुन्नाभाई' बघत जेवण झालं. मग रात्री उशिरापर्यंत गप्पा. मी पुढच्या ब्लॉग वर काय लिहिणार याबद्दल अजित आणि विकी चे तर्क ऐकुन मात्र मजा आली. अजितचं सकाळ संध्याकाळ पल्लवीला 'हाजरी' देणं चालू होतं. तिला ह्याचे (हार्ड ड्रिंक्स ने) सर्दी घालवण्याचे प्रकार ऐकून नक्कीच टेंशन आलं असणार.

शनिवार उशिरा उजाडला.
मी उठेपर्यंत दोघंही तयारही होऊन बसलेले.
तिघांनाही खूप (बफे शिवाय न भागणारी) भूक लागलेली -
अजित (सद्ध्या) नॉनव्हेज खात नाही, म्हणून चायनीज कटअप. मला तो उर्मट मालक आवडत नाही म्हणून 'इंडिया पॅलेस'. म्हणून मग 'अकबर' ला निघालो होतो ते 'काठमांडु किचन' ला पोचलो! (जाते थे जापान पहोंच गये चीन समझ गये ना!). मग (सहनाववतू सहनौ भुनक्तु म्हणुन) मटण, चिकन, (अपूर्ण राहिलेली इच्छा पूर्ण करण्यासाठी) बटाट्याची भाजी, पालक पनीर, खीर, गुलाबजाम असा (खाते पिते घरके बढते बच्चोंका) आहार करून बाहेर पडताना चालवंत नव्हतं.

तिथुन निघून गनपावडर फॉल्स जवळच्या माझ्या आवडत्या स्टील ट्रस ब्रिज कडे निघालो ते एका दाट जंगलानं वेढलेल्या तळ्यापाशी जाऊन पोहोचलो. (परत एकदा - जाते थे जापान.....).
फोन वर बोलता बोलता अजित जंगलात हरवला! (म्हणून याला आम्ही कुठे नेत नाही.)
जंगलात!
ते ही फोन वर बोलत!
मग - 'जातोय कुठे? येईल' म्हणत मी आणि विकी तळ्याकाठी बदकं आणि बगळे बघत बिडी मारत बसलो.
परत निघालो ते आम्हीपण गंडलो. च्यायला अजित माझी चप्पल घालून फिरत होता म्हणून मी माझी (लग्नातली) कोल्हापुरी घालून बाहेर पडलेलो. (असं जंगलात हरवणार माहित असतं तर शूज नसते घातले?). मग चपलांवरून घसरत गाड्यांच्या आवाजाच्या दिशेने जात मध्येच दाट जंगल साफ करून आकाशातून पडलेल्या मीटिऑरॉईड सारख्या दगडाजवळ पोहोचलो.
विकीने हात देऊन वर खेचलं.
तेवढ्यात फोन वाजला.
त्या किर्र जंगलात उंच दगडावर उभं राहुन (फोन वर) बोलताना मला टारझन झाल्यासारखं वाटलं!
फोन वर अजित.
'अभ्या कुठंयस?'
'मला माहित नाय मी कुठंय, तुला काय कप्पाळ सांगू?'
एका कानात अजित तर दुसर्यात विकी - 'आवाज आवाज' कि असंच काहीतरी - म्हणत ओरडत होता.
मग अजित 'अभ्या थोडा हाल' म्हणाला.
तो कुठंय माहिती नसल्याने मी शंकरपाळी शेप मध्ये चारी दिशांनी हललो.
मग 'दिसला दिसला' ची आरोळी. (दोन्ही कानात).
अजित आमच्या पासुन ३०-४० फुटांवर. मध्ये थोडा उतार आणि त्यावर गवत. पण त्याला आमच्यापर्यंत पोचायला १० मिनिटं लागली.
मधेच तो 'अरे अभ्या मधे पाणी दिसतंय' म्हणाला.
'च्य़ायला पाण्यातल्या मगरी वगैरे नाही का दिसत?' म्हणायची हुक्की मनातच ठेवत त्याला येऊ दिला.

तिथुन निघून मग अंकलकडुन 'बीईंग सायरस', 'डरना जरुरी है', मॅंगो ज्यूस आणि 'पॅडोनिया लिकर्स' मधुन जॅक डॅनियल्स चा खंबा घेऊन घरी आलो.
टी सी एम वर 'ट्वेल्व्ह ऍंग्री मेन' लागलेला. मी अजुन हेन्री फोंडा चा वाइट पिक्चर बघायचोय, पण हा म्हणजे ड्रामा मधला कहर पिक्चर. विकी ने पाहिला नव्हता. मग अजित ने झोपून, मी पेंगत आणि विकी ने जागून - तो पिक्चर बघितला. मग तो संपल्यावर यथासांग चर्चा. पिक्चर मधल्या जाणकार लोकांसोबत चांगला पिक्चर पाहून त्यावर चर्चा - सारखा आनंददायक प्रकार नाही. (बर्याचदा मीच सगळ्यात जाणकार असल्याने तो प्रकार मलाच जास्त आनंद देतो हा प्रकार वेगळा).

मग 'बापरे - वेळ कमी आहे!' करत खंबा, स्प्राईट, तीन ग्लास, (वरच्या कप्प्यात सापडलेला दोन महिन्यापुर्वी भारतातून आणलेला) चिवडा.....सॉरी - चकणा. (आम्ही चिप्स खात नाही. आमचे वजन कमी करण्याचे - अर्थात अयशस्वी - प्रयत्न चाललेत.)
जोडीला 'डरना जरुरी है' हा तद्दन मल्टिप्ले़क्स पिक्चर.
चढत असलेल्या नशेला पिक्चर साथ देईना म्हणून मग अजित ने काल उकडलेल्या (आणि अजून मायक्रोवेव्ह मध्येच असलेल्या) बटाट्यांचे चिप्स (कि असलेच काहीतरी) करायचे ठरवले. मन लावून (एकावेळेस एक) बटाट्याचे तुकडे तळणाऱ्या अजित कडे पाहून कंटाळा आला म्हणून मग मी (आयत्या) ऑडियन्स ला कमलेश वालावलकरच्या 'बाकी शून्य' चे उतारे वाचून दाखवले. (हे पुस्तक 'कोसला' च्या तोडीचं आहे यात शंकाच नाही. च्यायला हा काय, तो सलील वाघ काय किंवा ते नेमाडे काय - मराठी वरणभाताला न पचलेली ही दुर्दम्य स्वप्न आहेत.) असो.
मग थोडं 'रारंग ढांग'.
थोडं 'राधेय'.
मग महाभारतकालीन पुराणकथांवर चर्चा. (इथे माझी नेहमीच गोची होते - मला 'सीरीयसली' पांडवांची नावं 'आठवायला' लागतात).

मग विषय बदलत - पुरेल का? कि आणखी आणायची? आधी बियर पिऊ मग व्हिस्की - म्हणजे चढेल वर चर्चा करत गाडी पुन्हा 'भूक' स्टेशनावर.
मग चकण्यापेक्षा भूक महत्वाची यावर एकमत होऊन (भावी) चकणा म्हणून उकडत (अजित च्या भाषेत उकळत) असलेल्या अंड्यांची - अजित च्या हातची लाजवाब अंडाकरी! (पराग याला बैदा करी म्हणायचा.)
मग रात्री कधीतरी (होश तळ्यात मळ्यात होत) 'सायरस' च्या साथीत झोप.

रविवार नेहमीसारखाच उदास उजाडला.
आमच्या आधीच (परत) भूक हजर.
अजितला शचीचं काही सामान द्यायचं होतं, म्हणुन मग 'चिपोटले'त कार्निटाज घालून बरिटो बाउल (शचीच्या भाषेत 'बरिटो बोल') ओरपून अजित आणि विकी परतीच्या मार्गाला लागले आणि मी 'द रोड्स....', झोप, बायकोशी (फोनवर) गप्पा आणि उरलेली दारु संपवणे या वीकेंडच्या नेहमीच्या कामांमागे लागलो.

दरम्यान शनिवारी सत्यजित ला मुलगी झाली.
इला - छान नाव ठेवलंय त्याने.
सत्यजित, अनघा आणि इला.....तुम्हा तिघांचेही अभिनंदन!

वीकेंड

बास.
डिक्लेअर.
लई झालं.
हा वीक संपला.

वीकेंडला अजित आणि विकी येतायेत पिट्सबर्गहून. त्या निमित्ताने घर साफ होईल. खास काही प्लॅन नाहिये. अजित म्हणाला काही करूही नकोस. एकतर उकाडा मरणाचा आहे. वीकेंड वेदर चेक केलं तर ह्युमिडिटीही खूप. या वर्षी समर एकटाच काढायचा असल्याने एसी चालू करायचा नाही असं ठरवलं होतं. भारतातल्या सगळे ऋतू 'अंगावर' काढण्याच्या सवयीने एका फॅन ने समर टॅकल करता येतो ही खात्री पटलिये. मागच्या वर्षी जून मध्ये या जून पेक्षा ४ पट वीज जास्त वापरली होती! बिल चौपट कमीच पण बीजीई ने मला ३ डॉलरचं बक्षीसही दिलंय!
पण बहुतेक हे दोघे आल्यावर मला एसी चालू करायला लागणार.

वीकेंड ला काय करायचं?
आत्ताच थॉमस येउन गेला. वीकेंड चा काही प्लॅन आहे का विचारायला. हाइक वगैरे ला जायला आवडेल पण या दोघांचा उत्साह किती आहे त्यावर ते अवलंबून.
विकी माझा मामेभाऊ आणि अजित खूप जवळचा मित्र.

बाय द वे बाबा - ते 'सिगरेट ओढण्या एवढ्या तीव्र वैतागाचं कारण' म्हणजे लग्न. टु बी स्पेसिफ़िक - लग्नातला बॅंड!
अरे काय कटकट असते यार एकेक कार्यक्रम जमवून आणणे म्हणजे.....
शेवटी मला जसं नको होतं - अगदी त्याच प्रकारे - ते यथासांग पार पडलं.

पिक्चर टाकावा एखादा - 'ओंकारा' अजून आला नसेल. अजित ला 'भोपाल एक्स्प्रेस' दाखवायचा विचार आहे. च्यायला त्या अंकल ची 'वॉरियर' परत करायचिये.
बाकी दारू वगैरे पीत मराठी गाणी.
विकी ला 'अवेळीच केव्हा दाटला अंधार' भलतीच आवडायला लागलिये. तो मराठी गाणी कविता वाचायला लागला याचा त्याच्या आई पेक्षा जास्त मोठा धक्का त्याला स्वत:ला बसला. आता म्हणे भारतात जेवढा मराठी बोलायचो त्या पेक्षा जास्त इथे अमेरिकेत येऊन बोलतो!
त्याला कधी कधी संदिप खरे वगैरे पण समजावून द्यावा लागतो पण काही का असेना - ब्लॉग ला आणखी एक 'हक्काचा वाचक' मिळण्याची शक्यता तर निर्माण झाली! हे ही नसे थोडके!!
बाकी संदिप हल्ली बरेचदा वैताग कविता लिहायला लागलाय. या इंडिया ट्रिप मधे इतर अनेक अशक्य प्लॅन्स सारखा त्याला भेटून झापायचा प्लॅन होता - पण राहुल म्हणे हल्ली तो फार फेमस झालाय. त्याला शेवटचं भेटून ५ वर्ष झाली. राहुलच्या लग्नातुन कल्टी मारून सिंहगड रोड ला भर दुपारी टल्ली झालो होतो, तेव्हा तो (त्याच्या जड आवाजात) म्हणाला होता - रोज काहीतरी लिहित रहा. हळूहळू कविता करायला लागशील.
बहुतेक हल्ली तो रोज एक 'काहितरी' कविता करतो. (आणि हळुहळु त्याचा दर्जा घसरत चाललाय).

भारतातल्या प्लॅन्स वरून आठवलं - अनंत सामंतांना भेटायचं होतं!
कैक वर्ष त्यांना पत्र लिहीन लिहीन म्हणत टाळाटाळ केली. ५ वर्षांपुर्वी (च्यायला पाच वर्ष पाच वर्ष फारच करतो का मी? मलाच आता असं वाटायला लागलंय कि पाच वर्षांपुर्वी माझ्या आयुष्यात बर्याच ऐतिहासिक घटना घडून गेल्यात!) निघताना (पुन्हा एकदा राहुल च्या वशिल्याने) सामंतांशी फोन वर का होईना - मनभर बोललो.
त्यांनी अगदी त्यांच्या भाचीचा वगैरे फोन नंबर देऊन भेटायला, त्यांना पत्र लिहायला आणि आवर्जून त्यांच्या गोष्टिंमधल्या न आवडलेल्या गोष्टी लिहायला सांगितलं होतं. त्या वेळेस वाटलं होतं कि त्यांच्या गोष्टींच्या एवढा प्रेमात पडल्यावर त्यांना काय कप्पाळ सांगणार मी - कि हे आवडलं नाही, सुधारणा करा म्हणून!
म्हणुन मग मागची पाच वर्ष (पुन्हा पाच वर्ष) - त्यांच्या गोष्टी परत वाचणे, कथावाचन, त्यांच्यावरचे (पॉसिबल) एन्फ़्ल्युअन्सेस (इज्राईल, जॅक लंडन, प्लॅटून आणि तत्सम वॉर मुव्हीज, मराठ्यांचा (लिहिलेला) इतिहास, आरमार) यावर थोडा रिसर्च झाला.
रिसर्च वगैरे म्हटल्यावर भारी वाटतं ना?
ऍक्चुअली तसं काही नाही - वाचत गेलो, बघत गेलो आणि असं वाटलं - अरे या माणसाने हे पाहिलं असेल... इथला रेफ़रन्स तिथून! इथे फॅक्ट सॅपते - इमॅजिनेशन सुरू. इथे इमजिनेशन संपतं - शब्दच्छळ सुरू.
कधीकधी वाटलं सामंत एवढे ग्रेट नाहीत जेवढे वाटतात, पण जितकं जास्त (त्यांच्या व्यतिरिक्त) वाचत गेलो तेवढं हे पटत गेलं कि साला माणसात धमक आहे!
थोडंफार लिहायचा प्रयत्न केला तर जाणवलं - च्यायला या तोडीचं, या विषयांवर लिहायचं म्हणजे नुस्ता बोटात नाय तर **त दम पाहिजे!
अजुनही त्यांच्या गोष्टी गरम रक्ताएवढ्या 'लाईव्ह' वाटतात!!
बरं सांगायचा मुद्दा - ते ही राहून गेलं.

च्यायला आजचा विषय काय?
अजित-विकी, वीकेंड, संदिप, सामंत.....

दारूचा मूड नाहिये.
हल्ली दारूचा वाईट नॉशिया आलाय.
तेच बिडीचं.
पण तरीही सवय म्हणून बिडी चालू.

वीकेंडच्या वैयक्तिक प्लॅन्स मधे 'द रोड्स दॅट बिल्ट अमेरिका' हे पुस्तक वाचायचंय. परवा ऑफिस च्या लॉबीत दिसलं - जॅकी (आमची सेक्रेटरी - म्हातारी आहे - आधीच सांगून ठेवतो!) म्हणली तुला पाहिजे तर घेउन जा. वाचून परत आणून दे. काल आणलंय आणि हातातुन खाली ठेववत नाहिये. अमेरिकेतल्या रोड्स च्या इतिहासाचं उत्तम फोटोंसहीत केलेलं उत्कृष्ठ वर्णन! (इतिहास आणि लिखाण - यावर अखिल भारतीय अनिच्छेबद्दल मी न बोललेलं बरं).

वीकेंडला लिहायचा मूड आला तर बघु, पण तोवर अभ्या, बाबा आणि अश्विनी यांना रिप्लाइज टाकल्याबद्दल धन्यवाद.
अमित, स्वप्ना - रिप्लाय न टाकताही ऍटलिस्ट वाचताय तरी म्हणून तुमचेही!

हुरहुर

आजचा नविन शब्द -
माझा असा समज होता कि 'भो' हा मराठी शब्द 'भो****' या शिवीचा शॉर्ट फ़ॉर्म म्हणून वापरला जातो!
पण आज कळलं कि तसं काही नसून तो एक संस्कृत शब्द आहे - इंग्रजी 'ड्यूड' ला समान अर्थी!! उदाहरणार्थ - 'कसं काय भो?' म्हणजे 'वॉस्सप ड्यूड?' - हे भारी!

दिसामाजी लिहीत जावे
(न सुचल्यास इतरांचे ढापावे?)

चलो आज एक अनुभव सांगतो -

भारतात गेलो होतो तेव्हा असाच काहीतरी वैताग झाला. लग्नाच्या काही दिवस आधी. नक्की काय ते आठवत नाही. (ऍक्चुअली आठवतंय, पण आत्ता नको - नंतर कधीतरी). पण असा वैताग कि ज्या नंतर बिडी मारणे आवश्यक. रंजू (माझा लहान भाऊ) त्याच्या 'व्हेज' रेस्टॉरंट मधे असल्या 'नॉन व्हेज' गोष्टी ठेवत नाही. १२ वाजून गेलेले. गाडी काढली, म्हटलं सुनील शेट च्या 'लिलीज गार्डन' मध्ये नक्की मिळेल.
गेलो.
वॉचमन हॉटेल चं गेट अडवून.
'बंद झालंय'
'सिगरेट पाहिजे'
'उद्या या'
'बापाला जाऊन सांग'
त्याला ढकलून गार्डन मध्ये गेलो.
ऑफिशियली बंद झालं तरी 'चंद्रप्रकाशात' 'सुरापान' जोरात चालू होतं.
दरवाजा उघडून आत गेलो तर धुराचा लोट धावून अंगावर.
झणझणीत चिकन मखनीचा जळजळ वास छातीतून पोटात.
अंधूक प्रकाशात सुनील शेट चं 'लेट नाइट' गिऱ्हाइक जोरात.
त्यांना वर बघायलाही वेळ नाही.
'सिगरेट?'
'आहे'
'गोल्ड फ़्लेक मोठी'
सुनील शेट ने वर पाहिलं, मला वाटलं आता हा माणुस मला ३ वर्षांनी बघून आनंदाने हुरळून वगैरे जाणार. ३ वर्षांच्या 'गटारी' एका रात्रीत साजर्या करणार!
पण हा माणूस मख्ख!!
'चार रुपये'
च्यामायला....बाहेर तीन ला मिळणारी सिगरेट इथे चार ला!
त्यांच्यासमोर दहा ची नोट आपटली.
त्यांनी 'टाइट' गिर्हाइकाकडे सवयीने खुन्नस ने पाहिल्यासारखं माझ्याकडं पाहिलं.
ओळख पटली.
तू कोन मी कोन (कोण नव्हे - कोन) पासून आम्ही तु कसा मी कसा वर पोचलो.
'सिगरेट चे पैसे दिले तर माराल का?' वर 'प्रश्नच नाही' ने गाडी 'काय घेणार?' कडे जायला लागली.
पण मूड नव्हता.
एमएम चं आग्रहाचं निमंत्रण टाळून बाहेर आलो.
सिगरेट पेटवली.
बाहेर - 'तो कोण समजतो स्वत:ला? लाख रुपये तासात उभे करीन' ची गुंठेपाटिलगिरी ढगात पोचलेली.
च्यायला जरा शांततेची, कुणी ओळखणार नाही - अशी जागा भारतात सापडणं मुश्किल.
पुण्यात अशक्य.
रस्त्यावरच्या दिव्याजवळच्या झाडाखालच्या अंधारात जाउन उभा राहिलो.
समोर एक ट्रक, वेड्यावाकड्या लावलेल्या स्कुटर्स, मोटरसायकल्स, रस्त्यावरची तुरळक वर्दळ आणि ते!
दोघे.
ती - अशक्त, बुटकी, आजारी. चाळिशीची असेल पण गरिबीने आणखीनंच म्हातारी दिसणारी. त्याला बिलगलेली.
तो - तिचा मुलगा असावा. १५-१६ चा.
तिला धरून उभा.
हातात कापडी पिशवी - कपडे भरलेली.
मी सिगरेट च्या धुराने डोक्यातली आग विझवायच्या प्रयत्नात.
तेवढयात एक शूर मराठा तोल सांभाळत आणि हरवलेला घोडा शोधत त्यांच्या जवळ.
'काय रं?'
'काय नाय. आय आजारी हाय. डाक्तर ला दावायाला पुन्याला आल्तो पन नातेवाइक घरात घेइनात.'
'कुटं जानार?'
'......'
जेव्हा त्यानं खिशात हात घालून काही चिल्लर काढून त्याच्या हातावर ठेवली तेव्हा खरं तर कौतुकाने मी 'याला याचा घोडा लवकर सापडो' चा आशिर्वाद दिला.
मराठा गेला.
ते तिथंच.
मी ही.
माझ्या डोक्यात कल्लोळ.
मी पुढं होऊन त्याला पैसे द्यावेत का?
कि आधी ही सिगरेट संपवावी?
मी कधी कुणाला भीक देत नाही - मग हे योग्य का?
पण तो भीक मागतंच नाहिये - मग हे अयोग्य कसं?
मी कुणाकुणाचे किती प्रॉब्लेम सोडवणार?
च्यायला खिशात पैसे किती - १० आणि २० ची नोट.
भेंडी - सुट्टे पण नाहियेत.
परत सुट्ट्यासाठी सुनील शेट कडे जाणं बरोबर दिसत नाही.
भोसडीच्या अभ्या - दोन्ही नोटा मिळून ६० सेंट होतात. भेंडी अमेरिकेत एक पाण्याची बाटली सव्वा डॉलरची घेतोस. बियरची दोन! पण कुणाला मदत करायला दानत लागते. भीक द्यायला नाही - मदत करायला दानत लागते. तुझ्यात आहे? रिटर्न्स मिळणार नाहीत म्हटल्यावर चिल्लरसाठी जीव वरखाली होतो.
तत्वांचं स्तोम कुणासाठी?
कुठे?
ती समोर तुझी गाडी.
मोकळा रस्ता.
तुला आडवायला कुणी नाही.
तू मदत केली नाहीस हे कुणाला कळणारही नाही.
जा ना....
निघुन जा.
हाकल.
का? सिगरेट संपवायचिये? आवडतिये? किती? चार कि तीन रुपये? कि फुकट? ते चालतं?
भेंचोत उभ्या उभ्या माझा पिंजरा झाला.
स्वत:चीच लाज वाटली.
खाली मान घालुन त्याच्याकडे चालायला लागलो तेव्हा जाणवलं - भेंडी याला गट्स लागतात.
मला आत्ता या क्षणी त्या अंधुक प्रकाशातली रस्त्यावरची खडी आठवतेय.
आणि माझ्या छातीवरचं दडपण.
त्याला काही न विचारता, बोलु न देता, त्याच्या खिशात पैसे ठेवताना त्याला म्हटलं - असु दे. लागतील.

मागे न बघता रंजूकडे पोचलो तर तो वाटच बघत होता.
मला बघुन म्हणाला काय झालं?
त्याला सांगितल्यावर म्हणाला - अरे दाद्या, अशा वेळेस आधी जेवलाय का विचारायचं.
जेवू घालायचं.
तो ते पैसे स्वत:चं पोट भरायला वापरणार नाही. अशा अपरात्री त्याला कुठे काही स्वस्त मिळणारही नाही.
मी आधीच जखमी होतो. आता मला मेल्यासारखं वाटायला लागलं.
माझ्या लहान भावाला जे सुचलं ते मला का नाही?
त्या वॉचमनवर मी विनाकारण गुरकलो तो त्यांना तिथे उभं पण राहू देणार नाही.
सुनील शेट कडे मी त्यांची जेवण्याची व्यवस्था सहज करू शकलो असतो......

२ महिने झालेत पण मला तो प्रसंग अजून छळतोय.
ते दोघं सुखरूप असतील ना?

सिक्स्थ सेन्स

२५ जुलै - पुन्हा घरी.

अभ्या ने पाठवलेले ट्युलीप आणि कुणा श्रद्धा चे ब्लॉग्स वाचले.
च्यायला एवढ्या कन्सिस्टंट्ली चांगलं लिहिणं अवघड आहे.
पण ब्लॉग लिहायला लागल्यापासून पहिल्यांदाच एवढ्या आणि चांगल्या कमेंट्स मिळाल्यात.
हे मराठीत लिहायल्या लागल्यामुळे कि चांगलं लिहायला लागल्यामुळे हे माहीत नाही. पण कुणीतरी मी लिहितोय ते वाचतंय हा ब्लॉग लिहाण्यामागचा हेतू सफ़ल होतोय. प्रसिद्धीचा हव्यास आहेच, तो मायक्रो लेव्हल वर का होईना पण पूर्ण होतोय.
माझी बायको मात्र अतीच. तिला काल माझं लिखाण ट्रान्सलेट करून सांगितलं. मग विचारलं मी फार सीरीयस तर लिहीत नाही ना? ती म्हणे - छे. तू छान लिहितोस. मला वाटतं तू पुस्तकं लिहावीस. (म्हणजे ती खरं बोलतिये कि टर उडवतिये हे कळणं कठीण.)

बाबा - एसी माझ्याच फ़्लाइट मध्ये होती!
मग आम्ही जी काय धमाल केली याबद्दल चा तुझा कुठलाही तर्क हा परिस्थितीपेक्षा चांगलाच असणार याबद्दल शंका नाही.

पण मायक्रोसॉफ्ट 'पिकनिक' बद्दल सांगतो.

रेडमंड मध्ये गेल्यावर (रेडमंड हे सिऍटल चं उपनगर - तिथे माझी ही दुसरी सफर) - तर तिथे गेल्यावर १ टक्का गोरे, ०.५ टक्के काळे आणि उरलेले देसी आणि चिंकू दिसतात! इतके कि आता देसी दिसला तर मी ओरडणार म्हटलो आणि ५ मिनिटातच माझा घसा दुखायला लागला. जिकडे तिकडे भटकणारे देसी, साड्या, लुंग्या, गजरे, मुलाकडे रहायला येउन एकत्र फिरायला निघालेले पालकांचे घोळके, नवर्याची वाट बघून 'एव्हनींग वॉक' ला निघालेल्या 'सॉफ्ट्वेअर प्रोफ़ेशनल्स' च्या बायका, टेल्को कपल्स, पोरी बघत फिरणारी देसींची टोळकी, 'जमान्याला न भिता' दिसेल त्या गोरीला भिडणारे ईबीसीडी (ईंडिया बॉर्न कन्फ़्यूज्ड देसी), त्यांच्यावर खार खाउन असणारे आणखी ईबीसीडीज, त्यांनी पार्किंग लॉट मध्ये केलेली बेशिस्त, पायी चालताना सिग्नल न पाळून केलेला 'हमसे है जमाना' चा माज पाहून हसायला आलं. तिच्या *****......

आता नेहमीसारखं तुम्ही माझ्यावर 'देशद्रोही' म्हणून हल्ला करण्या आधी सांगतो - हे वातावरण मला 'ओशो कम्युन' च्या वातावरणासारखंच कृत्रीम वाटलं. माझा देसींवर खार नाही. याच सगळ्या गोष्टी आपण भारतात ऍक्सेप्ट करतो. पर इधर कुछ हजम नही हुआ.

आयोडेक्स आणि डिस्को बरोबर जेवायला गेलो. (हे शब्द माझ्या बायको समोर उच्चारलेत तर माझ्याशी गाठ आहे!). तसे चांगले लोक आहेत. दुसर्या दिवशी त्यांनी घरी बोलावलं. गेलो तर हे स्वत: गायब! मग (चिडून) बायको बरोबर 'यू मी ऍंड ड्युप्री' पाहिला (चांगला पिक्चर आहे - पहा). माझी ग्रॅड स्कूल मधली एक कलीग क्रांती (हे तिचं खरं नाव आहे) आणि तिच्या नवरयाबरोबर रविवारी लंच चा प्लॅन होता. तो तिचा दीर भारतातून आल्याने तिने रद्द केला. (बहुतेक लोक मला टाळतात. एज इट जस्ट मी ऑर .....)
च्यायला गेले ****त. (च्यायला माझ्या वाचकवर्गात अर्ध्या महिला आहेत त्यामुळे शब्द फारच गाळून वापरायला लागतायत.)

शनिवारची ऍक्च्युअल 'पिकनिक' मात्र फारच छान होती.
आय-९० हून एक्ज़िट घेतल्यापासून व्यवस्थीत दाखवलेल्या डायरेक्शन्स, शिस्तबद्ध पार्कींग, मिहिती देणारा, प्रत्येक गोष्टीची बडदास्त ठेवणार लोकांचा ताफा, वेगवेगळ्या देशांतले पदार्थ, दारू (!), पण मला सगळ्यात जास्त आवडलेला प्रकार म्हणजे बॅकग्राउंडला असलेला रांगडा पहाड.

कधी कधी मला जबरदस्त सिक्स्थ सेन्स असल्यासारखं वाटतं. साउथ ईस्ट ओहायो च्या जंगलांत मयुरेश च्या प्रोजेक्ट वरती किंवा माइक बरोबर हॉलो क्रीक मध्ये शिरल्या शिरल्या इथे भयंकर नरसंहार होऊन गेलाय असं वाटायचं - भिती वाटायची. ऍपॅलॅशीयन्स च्या पूर्वेचा ईस्ट कोस्ट मात्र जरा जास्तच माणसाळलेला वाटतो. कॅनडा कोकणातल्या एखाद्या खेडेगावासारखा प्रेमळ वाटतो. कधीही आत न शिरताही सासवडच्या पुरंदरे वाड्याची गूढता आकर्षित करते तशीच नळदुर्गाची ओढही. यातला कुठलाच इतिहास माहित नाही, किंवा असलाच तर अंधूक. पण या जागा ओढ लावतात.
तसंच काहीतरी सिऍटलच्या आजुबाजूचे डोंगर करतात.
पण भिती दाखवत नाहीत.
असं वाटतं कि समोर दिसणारा कुठलाही डोंगर चढून गेलो तर तिथले भिल्लांसारखे इंडियन्स बाणावरती खोचलेलं प्रेम घेउन मिठी मारतील. इथल्या दरीखोर्यांतल्या गोष्टी सांगतील.....म्हणतील - हा दगड 'डान्सेस विथ द वुल्व्ह्ज' चा, हे झाड 'लास्ट ऑफ द मोहिकन्स' चं, तिकडे जाउ नका - तिकडे 'लीजंड्स ऑफ़ द फ़ॉल' चे ऍंथनी हॉपकिन्स आणि ब्रॅड पिट भेटतील. हे असे इकडे या - आणि समोरच्या 'आमच्या' कोकणकड्याच्या शब्दातीत सौंदर्यात नि:शब्दपणे हरवून जा.

दुर्दैवाने आपल्या इतिहासाची कुठे नोंद नाही पण जावळीच्या जंगलात दिवसाढवळ्या रातकिड्यांचा आवाज कान बधीर करत इतिहासातल्या अथ पासून इती पर्यंतच्या माझ्या मातीतल्या माझ्या माणसांच्या अस्मानी सुल्तानी झुंजींची ग्वाही देतो. वासोट्याच्या दरीत, हरिश्चंद्र गडाच्या गुहेत, रतनगडाच्या नेढ्यात, तुंगवडीच्या धुक्यात 'इथे काहितरी होऊन गेलंय' ची, कुणीही कधीही न लिहिलेल्या माझ्य़ा इंडियन्स ची, त्यांच्या सांडल्या रक्ताची जाणीव - दोन वीत भाता दोन बोटं मोठा करते......म्हणजे जे जे काही होतं ते असा रानवट निसर्ग समोर शड्डू ठोकून उभा राहिल्यावर होतं.

याला भिडायला जिगरा पाहिजे.

कदाचित तो ही मला बघुन हेच म्हटला असेल!

ता. क. - हे शेवटचं वाक्य टाकताना हजारदा विचार केला.
पण म्हटलं - भेंडी जगायचं तर शान मधे जगू!
मग व्हैल ते जाइल भें****.

२४ जुलै, घरी (बाल्टिमोर)

२४ जुलै, घरी (बाल्टिमोर)

८ तास चाललेला इंटर्व्ह्यू चांगला झाला आणि जॉब मिळाला हे सांगायला विसरलोच!
पण तो जॉब ऍक्सेप्ट करायचा कि नाही हा आजच्या दिवसातला सगळ्यात मोठा प्रश्न.
याच्यावर काही बोलण्याआधी -

चि. विश्वनाथ यास
अनेक उत्तम आशिर्वाद.
तुझे पत्र पावले. मुंबईतली नोकरी सोडून हिमालयात रस्ते बांधण्याच्या कामावर तू दाखल झाल्याचे समजले.
एक नोकरी तू का सोडलीस हे जसे समजले नाही, तसेच दुसरी का घेतलीस हेही समजले नाही. केवळ चरितार्थाची सोय हा तुमच्या नोकरीचा उद्देश आणि चांगली नोकरी मिळवणं हा तुमच्या जीवनाचा उद्देश असतो काय, हे माझ्या सारख्या आयुष्याची संध्याकाळ झालेल्या माणसास समजणे कठीण आहे.
कारण आमच्या वेळी तसे नव्हते. निदान माझ्या बाबतीत तसे नव्हते. त्या वेळची माणसे 'स्वातंत्र्य' या शब्दाने, विचाराने झपाटलेली होती. पहावे तिकडे एकेक माणूस त्याकरिता पहाडासारखा ठाम निर्धाराने उभा राहिलेला आम्हा तरुणांना दिसे. आज त्या माणसांच्या पुतळ्यावरली धूळ कधी स्वातंत्र्यदिनाच्या निमित्ताने निघत असेल तर असेल. पण ज्याकरीता त्यांनी आपले जीवन अर्पण करून देशभक्तीचा, त्यागाचा वन्ही चेतवत ठेवला, त्या अग्नीची रक्षा देखील विभूती म्हणून लावण्यासाठी आता शिल्लक उरलेली दिसत नाही.
नव्या नोकरीमुळे तू मुंबईबाहेर पडलास हे एका अर्थी चांगले झाले. मुंबईचा माणूस हा सतत धावत असतो. पण दुर्दैव कि त्याचे धावणे हे सापळ्यात सापडलेल्या उंदराचे धावणे असते. कितीही धावला तरी तो ज्या जागी असतो त्याच जागी रहातो.
हिमालयात तुला निदान शांतता मिळेल, जी मुंबईच्या माणसाने कायमची गमावलेली आहे. ही शांतता स्वत:शी बोलण्यासाठी वापर. 'मी कोण?' हा विश्वातला सगळ्यात मोठा गहन प्रश्न. स्वत:ला पहाणे हा देखील साक्षात्कार होऊ शकतो. मी हे का करतो या प्रश्नाचे उत्तर शोधणारा माणूस जसा अनावश्यक अनेक गोष्टी करणे टाळतो तसा काही गोष्टी कोणत्याही परिस्थितीत झाल्याच पाहिजेत ह्या निर्धाराने उभे रहायचे ठरवतो. ह्या गोष्टी कोणत्या हा शोध प्रत्येकाने स्वत:च घ्यायचा असतो. त्या एकदा ठरल्या की त्या बाबतीत कोणतीही तडजोड न करता झगडणं हाच जीवनाचा उद्देश असतो असे मला वाटते.
मी या वयात जितका असायचा तितका ठीक आहे. स्वत:स सांभाळावे.
कळावे हे आशीर्वाद.

तुझा
बाबा.

हे पत्र कुणी कुणास कधी लिहिलं हे सांगायला नको.
हेच पत्र आपणच स्वत:स आणि एकमेकांस किती वेळा आणि कधी लिहिलं हे विचारायला नको.
लहानपणी - एका वाक्यात उत्तरे लिहा, गाळलेल्या जागा भरा, जोड्या लावा असे साधे सरळ प्रश्न असायचे. आता त्या काळाइतकेच तेही निरागस वाटतात......
कोरा कागद, स्वत:चेच प्रश्न, 'स्वत:च' उत्तरं
वादळ वारा
चिखल सारा
कागद - कोरा....
बाकी......शून्य!

मी कोण?
मला काय हवंय?

भिकारचोट......................
नको.

मला माझं काम आवडतं.
ते इथे बाल्टिमोर मध्ये असलं काय किंवा सिऍटल - त्याने फ़रक पडत नाही.
मला जसा पडत नाही तसाच माधुरीलाही.
आम्हाला आपापलं काम आवडणं, आम्ही एकमेकांसोबत असणं, सुखी असणं हे महत्वाचं.

पण डॉ. ब्रायसन म्हणतो तसं - तुम्हाला ते किती पैसे देतात हे महत्वाचं नसतं. पैशातून ते त्यांना तुमच्याबद्दल किती आदर आहे हे दाखवून देत असतात. च्यायला या अमेरिकन्स चे फ़ंडे क्लियर असतात - वर्क हार्ड, लिव्ह ईझी!
बघूयात.

३/४ आठवड्यांपुर्वीची एक गोष्ट सांगायचीच राहून गेलेली.
शुक्रवारी ऑफीस मध्ये एकटाच काम करत होतो. प्रत्येच जण फील्डवर गेलेला किंवा सुट्टी घेऊन घरी गेलेला. दशरथ मीटिंगमध्ये. अचानक फोन की फ़्रेडरीक मध्ये रात्री कधीतरी सिंकहोल क्रिएट झालंय. सिंकहोल म्हणजे - जमिनीला अचानकपणे पडलेला मोठ्ठा खड्डा! कार्स्ट रीजन मध्ये जमीनीखालच्या खडकांची झीज होऊन पोकळी निर्माण होते. वरच्या मातीचा भार सहन न होऊन ती खालच्या पोकळीत कोसळून खड्डा तयार होतो. पोकळी किती मोठी त्यावर खड्डा किती मोठा हे अवलंबून. एरिक (दशरथ) आणि मी तिथे पोचून बघतो तर रस्ताच गायब! शेजारच्या माइन मधले ट्रक्स कधीकधी त्या रस्त्याचा वापर करीत. इथे निसर्गाने रस्ता आणि आजुबाजूची झाडं सगळंच खाऊन टाकलेलं! तसं फ़ार मोठं सिंकहोल नव्हतं, ३० फूट बाय ३० फूटचं.....२० फूट खोल. पण हजार टेस्ट्स करून इथली जमीन कळली म्हणेपर्यंत इथली जमीन आपली महाकाय शक्ती दाखवते. शोध घेता घेता त्या भागात मागच्या ३० एक वर्षात बनलेली ६ सिंकहोल्स सापडली. शेजारून रेल्वेचे ट्रॅक्स चाललेले. नशीबाने सिंकहोलची प्रोग्रेस पलिकडच्या बाजूला होत होती. नाहीतर ट्रॅक्स बंद ठेवा, ग्राउटिंग - गैरसोय आणि कोट्यावधींचं नुकसान!
पण निसर्गावर मात नाही.
त्याच्या कलाकलाने घेत, त्याला चुचकारत, पुढच्या चाळिस पन्नास वर्षांपुरतं त्याला एक ठिगळ लावायचं!

वेस्ट कोस्ट च्या व्होल्कॅनोप्रोन भागात मात्र असल्या ठिगळांचा काही उपयोग नाही.
तिथे निसर्गाचा संहार दिसतो.
सेंट हेलेन्स चा उद्रेक १९८० चा. वर्षभर लाव्हा ओकून हळुहळू तो शांत झाला.
माऊंट रेनीयर त्यापेक्षा कैकपट मोठा.
माधुरीच्या ऑफिस च्या खिडकीतून समोरच दिसतो.
सिऍटल्मध्ये कुठेही गेलं तरी शेजारीच असल्यासारखा वाटतो.
२००१ चा भूकंप.
इथे सॉइल मिक्विफ़ॅक्शन हा मोठा प्रॉब्लेम. भूकंपाने जमीन इतक्या लो फ़्रिक्वन्सीने इतकी हलते कि माती पाण्यापेक्षा पातळ होते. आणि पाण्यापेक्षा जड असलेलं सगळंच जमीनीत गाडलं जातं - माणसांसकट.
ते तरी एक्स्ट्रीम झालं.
भलेमोठे लॅंडस्लाईड्स तर रोजचेच.
माझी (संभाव्य) साइट बघायला माधुरीबरोबर लेक कॅचेस ला गेलो होतो.
एका बाजूला कडा, दुसऱ्या बाजुला तळं, मधला रस्ता रुंद करायचाय.
थिऑरॉटिकली एक्सायटींग वाटतंय, पण बहुतेक प्रोजेक्ट साठी भरपूर पैसा नाही. कंपनी मोठी असली तरी सध्ध्याच्या नोकरीएवढ्या स्वातंत्र्याची शाश्वती नाही. कदाचित थोडा स्ट्रगल असेल - तो किती दिवस चालेल हे माहित नाही. तो करत असताना आताच्या आइडियल जॉब सोडण्याविषयी खंत निर्माण झाली तर काय करायचं हे माहित नाही.

आताशा त्या पत्रातले प्रश्न देखील फार निरागस वाटतात.

निसर्ग तोच -
त्याची रूपं वेगळी.

प्रश्न तेच -
त्यांची उत्तरं वेगळी?

काय?

२३ जुलै, सिऍटल.

२३ जुलै, सिऍटल.

यथावकाश, मजल दरमजल करीत मी अखेर मध्यरात्रीपर्यंत माधुरी च्या घरी पोचलो.
मग काल अनपेक्षितपणे ८ तास चाललेला इंटरव्ह्यू, आजची मायक्रोसॉफ्ट्ची पिकनिक वगैरे बद्दल नंतर कधीतरी....
पण सिऍटलचे पाइन ट्रीजनी व्यापलेले व्होल्कॅनिक बॅसाल्ट आणि ग्लेशियल फ्लो ने तासलेले डोंगर बघून (पावसाळ्यात बहरलेल्या) सह्याद्रीची आठवण झाली.

गुरूवार, २० जुलै - बाल्टिमोर एअरपोर्ट.

गुरूवार, २० जुलै - बाल्टिमोर एअरपोर्ट.

अभ्या, बाबा -

सीऍटल ला चाललोय. एयरअपोर्टवर येताना युनाटेड चा मेसेज की फ़्लाइट कॅन्सल आणि उद्या या.
च्यायला असा राग आला - भांडलो, मग त्यांनी आज संध्याकाळच्या फ़्लाइट वर स्टॅंडबाय ठेवलंय. इथे एयरर्पोर्ट वर गोट्या खेळुन कंटाळा आला, मग म्हटलं चला काहीतरी लिहावं.

मागच्या वेळेस माधुरी ला सोडायला आलो होतो, पहाटे पहाटे चेक-ईन करताना फार लाईन नव्हती. बोर्डिंग पास चेक करताना तिथली फ़टाकडी "बबन" म्हणाली - मी तुला इथे पाह्यलंय, तु बऱ्याच वेळा इकडे येतोस ना?
असली व्ही आय पी ट्रीटमेंट बघून मला अगदी भरून आलं.....पण बायकोचे वटारलेले डॊळे निरोप घेताना भरायला लागले तसा (सावरून) म्हणालो - छे छे, तो मी नव्हेच!
च्यायला आज बळं कुठे दिसत नाहिये ती....

उद्या इंटरव्ह्यू आहे, आणि मला टेंशनंच येत नाहिये.
स्व्त:चेच शब्द इथे स्क्रीन वर बघताना (मराठीत) एकदम पब्लिश झाल्य़ासारखं वाटतंय.

आज अभाच्या ब्लॉग वर रिप्लाय टाकताना ज्या कवितेच्या ओळी टाकलेल्या ती पूर्ण कविता अशी -

धगधगत्या त्या मशाली वरती
मी ही वात पेटवून घेतली.
अप्रुपाचा हुरुप होता
हुशारलो, फुशारलो
कधी कधी आच लागुन
आतल्या आत शहारलो
मशालीचा आदेश आठवून माझा मीच सावरलो
आदेश होता -
प्रकाशाचा कैवार घेवून अंधाराशी वैर करा
धावून जा वार्य़ासारखे तुटून पडा तार्य़ासारखे

उंबर्य़ाबाहेर पाउल टाकलं मनामध्ये आण स्मरून
अडीच वीती भात्यामध्ये एक मूठ वादळ घेउन
अन हातामध्ये थरथरणारी माझी इवली ज्योत तेवून.
उतणार नाही मातणार नाही
घेतला वसा टाकणार नाही.

कधी कधी कुठून कुठून धावून येते बर्फ़वादळ
आग्नेयाचे वायव्याचे द्वंद्व सुरू होते तुंबळ
इवली दिवली सांभाळताना उडते माझी तारांबळ
पण तत्स्वितू: स्मरण - करता कुठुनसे येते बळ
प्रकाशयात्रा सुरु होते समोर ध्रुव ठेउन अढळ.

अंधारातही लुकलुकणारे काजवे कधी खुणावतात
हिरवा पिवळा उजेड दाखवीत दिमाखात गुण्गुणतात
वादळाला भीत नाही अशी शेखी मिरवतात
जडावलेला वेडा जीव काजव्यांवरती लुब्ध होतो
रसरशीत तेजोगर्भ हाती असून विसरून जातो
पण उजाडण्यापुर्वीच जेव्हा त्यांचा उसना उजेड संपतो
तेव्हा सत्य कळुन चुकते
त्यांचे तेज वांझ होते
यात्रा पुन्हा सुरु होते.

प्रकाशातही जपलेली माझी इवली ज्योत पाहून
मोहरलेले पतंग येतात गुंजन करीत कुठून कुठून
याहून मोठे तेज त्यांनी पाहिले नसते आधी कधी
म्हणून जातात वेडावून
प्रकाशकांक्षी पतंगांचे सोनपंखी रूप बघून
बिनदिक्कत अर्पणाची त्यांची आतूर उर्मी बघून
कळत नकळत लळा लागतो
यात्रा थांबते मुक्काम वाढतो.

पण दुरून कुठून येतो पुकार
खोल आतून उठतो हुंकार
'भासाचा का घेतोस ध्यास?
पतंग जळेल विझेल वात.
मीलनाचे सूख कसले
चिरंतनाच्या अंधारात?
पतंगाचे प्रेम सत्य पण ज्योत जळणे त्याहून सत्य'

ज्योत पुन्हा उजळते
यात्रा पुन्हा सुरु होते.

ऐकले आहे कुणाकडून
हलाहलाचा वारसा मिळतो
अमृताच्या पुत्रांसाठी
देवपुत्र व्हायचे असेल -
कंठातच ताना जिरतील
ओठांआडच गाणी विरतील....

पण कुणास ठावूक असेही होइल -
गाणे गाणे स्फ़ुरत राहील
स्फ़ुरता स्फ़ुरता गीताला त्या
हलाहलाचा डंख मिळेल तांडवाचा ताल मिळेल

एवढे एक माहित आहे -
समीधेच्या जन्मा गेलो
इंधनाचे धन माझे
ज्वाळेमध्ये हसू बघते
चंदनाचे मन माझे.

एक मात्र नक्की
जातकुळी सुटणार नाही
यात्रा काही थांबणार नाही
पेटली ज्योत विझणार नाही
पेटली ज्योत विझणार नाही.

च्यायला शाळेत शिकलेली कविता बहुतेक पूर्णपणे आठवतीये.
ती बहुतेक वेळा नको तेव्हाच आठवते आणि 'कुठे जात आम्ही पुढे काय आहे?' सारखे प्रश्न विचारते - जसे आज अभ्याने विचारले. त्याल आणि बाबाला येड्यात काढलं, पण तो प्रश्न मला पडलाच नाहिये असं नाहिये.
फक्त अमेरिकेत आल्यापासुन अशा वांझोट्या प्रश्नांना गरजेपेक्षा जास्त भाव देणं बंद केलंय.

च्यायला आता हे काय?
हे पण प्लेन २० मिनिट लेट. त्यात ७५ लोक स्टॅंडबाय वर - शिकागो मध्ये वेदर खराब असल्याने माझी आख्खीच फ़्लाईट कॅन्सल झालेली.....
ही मिळाली तरी शिकागोत जाउन पुढच्या फ़्लाईटसाठी मगझमारी करा, जाउदे फार विचार करायचा नाही. लिहीताना मजा येतेय ना - चालू द्या.

पहिल्या जॉब च्या वेळेस जॉब मिळेल का - ही काळजी होती.
आता तो घ्यायचा कि नाही हा प्रश्न आहे - म्हणजे छानच!

च्यायला १० मिनिटांपुर्वी समोर येउन बसलेली एसी कुठे गेली ? (एसी म्हणजे अप्सरा कॅटॅगरी, इतर म्हणजे एमसी आणि बीसी - माल कॅटॅगरी आणि बायको कॅटॅगरी!) आणखी एक - कुठली सुंदर पोरगी कुठल्या हजामा बरोबर फिरताना पाहिली (च्यायला त्या पोरींना असे हजाम कुठून मिळतात काय माहीत? आम्ही काय मेलो होतो?) कि ते भाउ बहीण आहेत असं समजावं. (म्हणजे आपली जळजळ कमी होते.)
अर्थात - हे फक्त विनोद आहेत. माझं माझ्या बायकोवर १०० टक्के (म्हणजे जे काय असेल ते) प्रेम आहे आणि मी कुठल्या (सुंदर) पोरीकडे बघतही नाही.

ही एसी कुठे गेली.....

चला तिला एक छान नाव देउ.
अरे हो - हे सांगायचंच राहिलं - असी म्हणजे नितांत सुंदर अप्सरा. जिच्याबद्दल 'माल' आणि 'बायको' या दोन्ही प्रकारचे विचार होवू शकत नाहीत. थोडक्यात जिला पाहिल्यावर 'अपली लायकी नाही' हे आपल्याला कुणी न सांगताही पटतं, ती म्हणजे ती एसी!
एसी च्या बरोबरची (जी कुठल्याच कॅटॅगरीत बसत नाही) एक मासिक वाचत बसलिये.
मागच्या पानावर.......
एसी आली, एसी आली.....

च्यायला पळत पळत आली आणि बॅग घेउन गेली.

Abhijit Bathe ko gussa kyon aataa hai?

Now its becoming a bit too much - the urge to write or an excuse to run away from other responsibilities?
Bryson used to say that PhD students have the cleanest apartments - they do anything and everything to procrastinate from their work!!
Well my apartment is not that fortunate!
I have to pull myself away from the bed in the morning, go to the office, work, think of loosing some weight during lunch, fight the sleep with cups of coffee, and (then) try to do some work....

Ya, ya - I hear the murmurs....but even I am entitled to complain about my job sometime.

Today was a test - I watched an Orioles game right from the first pitch and couldnt believe my eyes when they were leading for a couple of innings. But I am seriosly thinking of becoming a punter, so predictable is my relation with them! Its the bottom of the 8th and they are 1 down trailing 6-4.

Guess what - O's lost....

I have promised you guys a different ride, but really, how different it really is?

I was walking home with a friend once and all of a sudden she asked me - why are you so angry?

Am I?
Yes I am.
I dont know why.
Maybe its just a habit.
I get angry and then I devise a solution to it - aim and then go about it.
I do get angry going about it too, but there is always something to be chased. Once I get it, I get confused and then obviously - angry.
Till I find my next target.

Baba wants to talk to my friends and would like all of us to talk to all our friends - he thinks we will find some missing jigsaw pieces in the process. Will we really?
My guess is, we will get more confused about the person we thought we knew!
We behave in so many different roles in so many different places.
Put that together and do we get the complete picture? The missing jigsaw pieces??

BTW, why do we have to complete that jigsaw puzzle?
Why cant we leave it like that and just enjoy the corner that we got for ourselves?
Why do I use so many question marks??

Why really - I am so angry?

Searching for words

The mind thinks of beautiful pieces when its not thinking of writing.
What happens to it when the fingers touch the keypad??

Just now I thought of writing about the phone conversation I had with an old friend, or of how Orioles always loose whenever I watch their game, of Da Vinci Code, or of general summer mood....

But what happened to the great ideas - like that letter to Sheikh Nissar Ahmed, or about Renigunta Junction, the dikes around Tirupati, and to the Madras Monsoon?

It needs patience to reach that moment's exuberance through writing.
Dreams are dreamt in fractions of seconds but they can define your mood for the next day. So many unsaid, unheard, felt, sensed things need to be "explained" or rather described in order to recreate that effect that you felt in that one moment.

bas itni see to jaan hotee hai ek gaane kee...
haan kuchh lamhe baraso jindaa rahte hain....

The most difficult thing about writing is to be honest with yourself, not to pretend, not get worried about how people will judge you by your writing - take my word, its downright difficult. I am trying that "Finding Forrester" line - Damn it! Write. Dont think.

Gagan sadan, sadip khare, kawita, paaus, pune, books, nadee, bhor, Dhag, high school, shaalaa, wahi pustak, jagan, punhaa paaus, punhaa punhaa paaus......

aataa purey!

What not to do on Sunday!

What did I do today?
Got up late, started reading news, followed the cricket scores, watched TV for sometime, felt like downloading some Bob Dylan songs and ended up dowloading a lot of Indian classical music.
Ya I would like to develop my interest in it, and it does feel good listening to.....sometimes.
But I dont know anything about it.
If someone asks me which raga is this or who sung it?
Or plain - what do u like about it??

I have been planning to clean the apartment for last 4 days but havent had time (!) to do it.
Wait a minute - I am lying.
I have plenty of time - its just that I am too lazy to move.
I look for "inspiration" to get out of my bed!!
Its already 2.00pm and whats my plan for today?

Get up, cook, have some whisky before the lunch and some white wine after......or should I move them around? (BTW, got some good Souvignon Blanc - I am going to learn some good wine tasting also.....taking a few lessons from Thomas. God how many things am I trying to learn at the same time!!)
Complete the Arthur Hailey book "Hotel" which I have been reading bit by bit since last 4 days - I dont think I will be able to complete it though.
I like Arthur Hailey - bithaake rakhataa hai!!
I had read his "Final Diagnosis" sometime back.

Read MT Aiwa Maru by Anant Samant and Five Point Someone by Chetan hagat. My wife didnt let me complete Da Vinci Code as she had to read it.

What else? Need to clean the apartment - its not bad, just needs to be vacuum cleaned, and ya, need to return some calls - u see u have to maintain relations when you get married!!
As someone said - you have to "work" on your marriage!
I am already panting at the first round called marriage and already looking for inspiration to return my "in-laws" calls, but I am sure I will get used to it and wont have to make an effort doing that.

Its how you look at it - I can say that I relaxed on a Sunday and did nothing, exactly as I wanted.....
Sounds positive right?

Here and now

A completely contrary feeling from writing a diary.....
Diary - you dont want anyone to read it and still you write it thinking - what if someone reads it!
Here the feeling is - I am writing, but what if no one reads it!!

Anyway, I never thought of what happened to all the diaries I wrote, on and off for many years, and I wont think of what happens to this blog.

I am getting married on 18th May - thats under 3 weeks from today!
You try to manage so many things and still so many things are unmanageable.
I did some "India shopping" today. I wanted to get some things for my nieces and nephews, but I have lost count of them. Not that there are many, but I dont know how many.....of what age, if they even know me!
About my cousins too - I cant imagine what they would like, what are the latest trends.
People change with time.
I have lost touch with my near and dear ones.
I dont think I can manage another 31/2 years of hiatus from my day to day world - atleast till last 5 years.

Sid told me about orkut.com some time back and encouraged me to be a member.
I thought - having avoided any kind of community for last 5 years, why should I become a part of one?
Out of shear boredom and a need to get my mind out of all things marriage, I finally decided to give it a try.
I found some old freinds and found some new ones.
It kind of epitomised my beloved "american thinking" - keeping in touch and still not getting involved. It has a cool feature of seeing who visited ur profile and while chasing an unknown person who visited my blog, I stumbled upon her blogspot and the long buried, ignored, ridiculed, unpersued urge to write forced herself back.

I dont know what is a blog, or what to write there.
But I think thats good.
I can create my own world here.
Something like John Galt created in "Atlas Shrugged"!

But for here and now, hop in and be prepared for a different ride.